چکیده مطالب فقه شیعه

فقه، مجموعه‌اى از احکام، قوانین، دستورات و امر و نهى‌هایى است که فقیه، از منابع و ادلّۀ تفصیلى دینی، آنها را استنباط مى‌کند، امّا شيعه به معناى پيرو، به كسانى گفته مى شود كه جانشينى پيغمبر اكرم (صلّى اللّه عليه و آله) را حق اختصاصى خانواده رسالت دانسته و در معارف اسلام، پيرو مكتب اهل بيت (علیهم السلام) باشند.

فقه و فقاهت به گونه‌ای از عصر نبی اکرم (صلی الله علیه و آله) و ائمه اطهار (علیهم السلام) آغاز شده و فقها و دانشمندان اسلامی در این زمینه، گام‌های بعدی را برداشته‌اند.

با توجه به عوامل زمانی، محیطی و مکانی و شخصیت فقیهان و ابعاد و زوایای فکری آنها، فقه شیعه ادوار ده‌گانه ای را گذرانده است. فقه شیعه ويژگى‌هایی نیز دارد که به طور خلاصه به آن اشاره می شود:

1. غناى فقه اهل بيت (عليهم السلام‌). 2. در فقه امامیه، گفتۀ صحابى پيامبر (صلّى اللّه عليه و آله) (به صرف صحابی بودن) حجّت شرعى نيست، مگر آن که ثقه بوده و از معصوم (علیه السلام) نقل کرده باشد. 3. عمل به فقه اهل بيت (عليهم السلام) مُجزى است. ‌4. انفتاح باب اجتهاد و رشد و بالندگى.‌ 5. حريّت و آزادگى‌.

فقه شیعه، ابواب مختلفی دارد. علاوه بر این، فقه شیعه دارای منابعی است که احکام دین از آن منابع استنباط می شود. منابع فقه شیعه عبارت است از: قرآن، سنت، اجماع و عقل.