چکیده مطالب دروزیه

دروزیه فرقه‌ای از گروه «باطنیه» (فرقه اسماعیلیه) هستند که عقایدشان سری است و در کوه‌های لبنان، حوران و حلب سکونت دارند.

فرقه‌هایی؛ مانند «معنیون»‏ و «شباشیه»‏ را به دروزیه منسوب دانسته‌اند.

دروزیان در بین خود به دو دسته عقّال و جهّال تقسیم می‌شوند. عقّال که به محترم‌ترین آنان، «اجاوید (نیکان)» نیز می گویند، کسانی هستند که اصول عقاید دروزی را آموخته‌اند و «جهّال»، مردم عادی دروزند.

عقاید دروزیان که خویشتن را «موحدون» می‌خوانند، مبتنی بر انتظارات مَعادی اسماعیلیان و نوعی از فلسفه نو افلاطون است که به عنوان شالوده عقیده جهانشناسی اسماعیلیان فاطمی پذیرفته شده بود.

طایفه دروزیه پیروان خلفاى فاطمیین مصر بودند تا در ایام خلیفه ششم فاطمى به دعوت «نشتگین دروزى» به باطنیه ملحق شدند. دروزیه در الحاكم بِاللّه كه به اعتقاد دیگران كشته شده، متوقف گشته مى‌گویند: وى غیبت كرده و به آسمان بالا رفته! و دوباره به میان مردم خواهد برگشت.

بنیان‌گذاران و شخصیت‌های برجسته و مهم دروزیه عبارتند از:

1. حمزة بن علی بن احمد زوزنی (لباد).
2. حسن بن حیدره فرغانی.
3. محمد بن اسماعیل نشتكین دروزی.
4. مقتنی بهاء الدین ابوالحسن علی بن احمد سموقی.
5. امیر سید جمال الدین عبدالله تنوخی.
6. شیخ محمد ابوهلال معروف به شیخ فاضل.