کپی شد

پیروزی مسلمانان بدون خونریزی

به گفته مورخان، پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) توانست با تدبیر و سیاستش، مکه را بدون خون‌ریزی فتح کند.[1] با دستور پیامبر، سپاه اسلام در ۱۰ رمضان سال هشتم قمری[2] با رعایت اصل غافلگیری، پیش از آن‌که دشمن به فکر دفاع از خود بیفتد، از مدینه خارج شد.[3] مقصد اصلی، حتی برای سپاهیان اسلام معلوم نبود.[4] تا رسیدن سپاه به مَرّالظَّهْران (وادی فاطمه کنونی در ۲۴کیلومتری مکه)،[5] اهالی مکه و جاسوسان آنان هیچ خبری از حرکت جهادی سپاه اسلام نداشتند.[6] پس از آگاهی ابوسفیان از حضور سپاه اسلام در اطراف مکه، عَبّاس بن عَبدُالمُطَّلِب به دستور پیامبر، ابوسفیان را به ابتدای یک وادی برد تا از آن‌جا خیل عظیم مسلمان‌ها را ببیند[7] و فکر هرگونه مقاومتی را از سر بیرون کند تا فتح مکه بدون جنگ به انجام رسد.[8] ابوسفیان نزد پیامبر(صلی الله علیه و آله) آمد و اسلام آورد.[9]

مطابق برخی گزارش‌ها، مسلمانان در ۲۰ رمضان[10] مکه را با شعارِ «نَحْنُ عِبَادُ اللَّهِ حَقّاً حَقّا؛ ما حقیقتاً بندگان خداوندیم»، فتح کردند،[11] البته تاریخ‌نگاران درباره روز ورود مسلمانان به مکه، اتفاق‌نظر ندارند و روزهای دیگری از ماه رمضان نیز برای این واقعه ثبت شده‌است.[12] پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) به افراد حاضر در مسجدالحرام، افراد داخل در خانه ابوسفیان و کسانی‌که در خانه خود می‌ماندند، امان داد.[13] در روز فتح مکه، از مسلمانان جز دو نفر به نام‌های کُرْز بن جابر[14] و خُنَیْس بن خالد اشعری[15] (یا خالد اشعری)[16] که راه را گم کرده‌بودند، کسی کشته نشد. این دو نفر از مسیر دیگری رفته بودند و در بین راه به دست مشرکان به قتل رسیدند.[17]

 

[1]. سبحانی، جعفر، فروغ ابدیت، ص ۷۸۶.

[2]. ابن‌هشام، عبدالملک، السیرة النبویة، ج ۲، ص ۳۹۹.

[3]. فروغ ابدیت، ص ۷۹۲.

[4]. عاملی، سید جعفر مرتضی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، ج ۲۱، ۲۲۳.

[5].  بلادی، عاتق بن غیث، معالم مکة التأریخیة الأثریه، ص ۲۵.

[6]. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، تحقیق محمد أبوالفضل ابراهیم، ج ۳، ص ۵۰.

[7].  ابن‌هشام، عبدالملك بن هشام، السیرة النبویه، ج ۲، ص ۴۰۳-۴۰۴.

[8]. خطاب، محمود شیث، الرسول القائد، ص ۳۳۷.

[9]. واقدی، محمد بن عمر، کتاب المغازی، تحقیق مارسدن جونس، ج ۲، ص ۸۱۸.

[10]. مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، ج ۲۱،‌ ص ۱۴۳.

[11]. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، مصحح: غفاری، علی اکبر و آخوندی، محمد، ج ۵، ص ۴۷.

[12]. عاملی،  سید‌ جعفر مرتضی ، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، ج ۲۱، ص ۱۵-۱۷.

[13]. بیهقی، احمد بن الحسین، دلائل النبوة و معرفة احوال صاحب الشریعه، ج ۵، ص ۳۴.

[14]. ابن عبد البر،‌ یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ج۳، ص ۱۳۱۰.

[15]. ابن‌اثیر، عزالدین، اُسد الغابة فی معرفة الصحابه، ج۱، ص ۶۱۲.

[16]. مِقریزی، احمد بن علی، إمتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، ج ۱، ص ۳۸۸.

[17].  ابن‌عبد البر، الاستیعاب، ج ۳، ص ۱۳۱۰؛ ویکی شیعه.