پرچم ايران

پرچم در اصل، لغت ترکی است که به موی نوعی گاو کوهی گفته می شده است و دسته ای از این مو را بر سر یک چوب یا بالای نیزه یا درفش نصب می کرده اند، چنان­که مشهور است چنگیزخان پرچمی داشته که شامل 9 دسته موی دم اسب بوده است.

پرچم، (بیرق یا درفش و در عربی عَلَم) پارچه‏ای‏ است دارای نقش‏ها و رنگ‏های متفاوت، که یکی از نمادهای ملی همه کشورها است.

در پرچم ها هر رنگی دارای معنایی است. گاهی اوقات این معنا، در بین مردم یک کشور با مردم یک کشور دیگر فرق دارد.

بر اساس تحقیقاتی که صورت گرفته، ایران از دوران باستان و قبل از اسلام دارای پرچم های مختلفی بوده است. در این مقال مختصر تنها به پرچم جمهوری اسلامی ایران (بعد از انقلاب اسلامی) پرداخته می شود:

پرچم ایران، از دوره ناصرالدین شاه قاجار سه رنگ؛ یعنی رنگ‌های سبز، سفید، و قرمز بوده است. در اصل هجدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب سال ۱۳۵۸ (۱۹۷۹ میلادی) در مورد پرچم گفته شده‌است: پرچم جمهوری اسلامی ایران از سه رنگ سبز، سفید و سرخ تشکیل می‌شود و نشان جمهوری اسلامی (تشکیل شده از حروف کلمۀ الله) در وسط آن قرار دارد.

با تكيه بر اين حقيقت كه مردم مسلمان ايران معتقد به توحيد بوده و جمهوری اسلامی ايران منادی حكومت جهانی و آرمانی اسلامی، اين طرح بر مبنای كلمۀ الله طراحی شده است كه مبداء و منتهای آفرينش است. بديهی است این کلمه نفی کننده همه خدایان دروغین و در بر گیرنده همه اسماء حسنای الاهی است. اگر به کلمۀ لااله الا الله در پرچم، به دقت توجه شود، کاملا هویدا است که از پنج شاخه تشکیل شده: دو هلال راست، پایۀ وسط و دو هلال چپ که تعداد آنها بیانگر اصول دین است، چون شیعیان در اصول دین، پنج اصل دارند.

مطلب دیگر این­که پایه وسط در این کلمه شریف، مانند شمشیری است که بین چهار کمان طرفین قرار دارد و بیانگر این است که، ملت ایران، جنگ را به منزله دفاع از خود و نه کشور گشایی، به حساب می آورند.

همچنین این کلمه، به گل لاله شبیه است و رنگ آن نیز سرخ است که باز دلیلی دیگر بر شهید پروری کشور ایران است. دلیل قرار داشتن گل لاله در رنگ سفید این است که، شهدا برای برقراری آرامش و صلح جان خود را فدا کردند.

از دیگر ویژگی های پرچم ایران، تکرار شعار الله اكبر است که تكرار اين شعار در تركيب كلی پرچم حاشيه هایی است كه با اتصال به رنگ سفيد، دو رنگ سرخ و سبز را به هم پيوند می زند. اگر سفيد نشانه ای از توحيد باشد (چون سفيد تركيب  همه رنگ­ها است)، رنگ سرخ وسط پرچم را كه نشانه خون و جهاد است به رنگ سبز كه می تواند نمادی از آرمان­های والای اسلام باشد. اين شعار يازده بار در رنگ سرخ و يازده بار در رنگ سبز، که روی هم بيست و دو بار می شود، تکرار می شود، که اين اشاره ای است به بيست و دوم بهمن (يازدهمين ماه سال)، روزی كه اين شعار برای انقلاب اسلامی پيروزی آفريد. قالب راست گوشۀ خط نوشتۀ الله اكبر، يادی است از كوبندگی اين شعار كه به راستی سلاحی قوی پيروز در دست مجاهدان اسلام بود. اين جمله با خط معماری (خط بنايی) كه شعار الله اكبر را بر بلندای مأذنه ها و بر گنبدها و مناره ها در مساجد اسلامی نقش می كرده و اكنون بر بلندای پرچم ايران نشسته، نوشته شده است.

اما تفسیر رنگ های پرچم به این شرح است: رنگ قرمز به منزله خون شهیدان انقلاب و پس از آن؛ شهیدان دفاع مقدس است، رنگ سفید بیان­گر صلح، دوستی و آرامش طلبی مردم شریف ایران است و رنگ سبز بیانگر دین مبین اسلام و مذهب اصیل شیعه جعفری (علوی بودن) است.

رنگ سبز در بالا است و سبز از نمادهای اسلامی است و چون بالاتر از هر چیز، اسلام است، به همین جهت رنگ سبز در بالا قرار گرفته است. سفید میانه است که بیانگر صلح طلبی و اعتدال است؛ یعنی جنگ طلبی در این دیدگاه محکوم است، اما این به معنای کوتاه آمدن در مقابل ظلم نیست. رنگ قرمز در پایین است؛ چون پایه و ریشه حکومت اسلامی بر خون شهیدان استوار گشته است، همچنین بیان می کند که شهیدان، اول برای اسلام (که بالاتر از همه است) و سپس برای صلح (که میانه است)، جان خود را فدا کردند.[1]