پدر و مادر امام علی (علیه السّلام)

پدر امام علی (علیه السّلام)، حضرت ابوطالب فرزند عبدالمطّلب فرزند هاشم فرزند عبد مناف فرزند قصی از طائفه قریش است. گفته شده که نام ابوطالب، «عمران» است، ولی نام مشهور ایشان، «عبدمناف» است^[1] و دليل بر این مطلب، وصيت پدرش عبدالمطلب است كه در آن به ابوطالب نسبت به پيامبر اسلام (صلّى اللّه عليه و آله) سفارش كرده، مى‏گويد: «اى عبد مناف پس از خود تو را به [حمايت از] موحدى سفارش مى‏كنم كه پس از پدرش بى‏همتا است».^[2] ابوطالب نیز کنیه آن حضرت است که به مناسبت فرزند بزرگش «طالب»، بوده است.[3] حضرت ابوطالب 35 سال قبل از تولد پیامبر اسلام (صلّى اللّه عليه و آله) دیده به جهان گشود.[4] وی با عبداللّه پدر حضرت رسول (صلّى اللّه عليه و آله) برادر اعيانى؛ یعنی از یک پدر و مادر بوده‌اند.[5] پدر ابوطالب، (عبدالمطّلب) جدّ پیامبر اسلام است که همه قبایل عرب وی را به عظمت و بزرگواری می‌شناختند و از او به عنوان مردی با کفایت و مبلِّغ آیین توحید ابراهیمی یاد می کردند. عبدالمطّلب، چنان مورد توجه دنیای آن روز بود که او را با لقب «سید البطحاء»، آقای سرزمین مکه و حومه آن و «ساقی الحجیج»؛ آب دهنده حاجیان خانه خدا و «ابوالساده»؛ پدر بزرگواری‌ها و «حافر الزمزم»؛ کَننده چاه زمزم می خواندند.[6]

حضرت ابوطالب چهار پسر و دو دختر داشت. طالب پسر بزرگ او بود که از او نسلی باقی نمانده است. دومین فرزند او عقیل و سومین آنها جعفر معروف به جعفر طیار و چهارمین و آخرین فرزند پسر وی، حضرت علی (علیه السلام) است و بین هر کدام از برادران، ده سال فاصله سنی وجود داشته است. دو دخترش یکی «ام هانی» و دیگری «جمانه» است.[7]

مادر آن حضرت «فاطمه بنت اسد بن هاشم بن عبد مناف»[8] بوده و او اولین زن هاشمی است که با یک مرد هاشمی ازدواج کرده و برای او فرزند آورد.[9] بنابراین پدر و مادر حضرت علی (علیه السلام) هر دو هاشمى بودند.[10] فرزندان حضرت ابوطالب همه از فاطمه بنت اسد هستند.[11]