ویژگی­های دوره دوم فقه شیعه

ويژگى‌هاى دوره دوم فقه شیعه؛ یعنی عصر حضور امامان (عليهم السلام)، عبارت است از:

1. اين دوره عصر حضور ائمّۀ اهل بيت (عليهم السلام) است كه نقش عمدۀ آنان تبيين شريعت و صيانت آن از تحريف بوده است؛ از اين رو مردم موظف بودند به آنها مراجعه كرده و به طور كامل از آنان پيروى نمايند.[1]

2. دسترسى مردم به حكم شرعى واقعى با مراجعه به ائمّۀ اهل بيت (عليهم السلام) ممكن بوده است.[2]

3. اهتمام به حفظ و نشر احادیث پیامبر (صلی الله علیه و آله) و ائمه هدی (عليهم السلام) که عمده کوشش اصحاب امامیه صرف آن می شد.[3]

4. آموزش اجتهاد صحیح از سوی ائمه (علیهم السلام) به اصحاب و معتبر شناختن آن از راه اعطای مقام فتوا یا ارجاع مردم به آنان.[4]

5. در این دوره ابتدا حديث و فقه با هم آميخته بود و مسائل فقهى بر اساس احاديث و غالباً به صورت غير منظّم تدوين و با اسنادش ذكر مى‌شد،[5] لکن در آثار برخی از اصحاب، دانش فقه از دانش حدیث جدا شد.[6]

6. تدوین «اصول اربعمائة» که دست­مایۀ کتاب­های حدیثی و فقهی دیگر بود.[7]

7. پرورش هزاران فقيه و محدّث در مكتب اهل بيت (عليهم السلام).[8]