کپی شد
ولادت در کعبه، منحصر به امام علی (علیه السلام)
مشهور و معروف است كه امام على (علیه السلام) در درون خانه كعبه به دنیا آمد و خداوند متعال این فضیلت را به آن حضرت اختصاص داده، به نحوی که نه پیش از او و نه پس از او، كسى در داخل كعبه به دنیا نیامده است. این نحوه ولادت در حقیقت از کرامات امیرالمؤمنین (علیه السلام) محسوب شده و از جایگاه ویژۀ آن حضرت در نزد خداوند سبحان و در عالم هستی و در بین اهل بیت (علیهم السلام) خبر می‌دهد.
بزرگانی از اهل سنت و شیعه به جریان ولادت امام علی (علیه السّلام) در داخل کعبه اشاره نمودند که به برخی از آن اشاره می کنیم.
1. عالم مشهور اهل سنت، حاكم نیشابورى[1] در این باره ادعای تواتر نموده است:
«اخبار متواتر است كه فاطمه بنت اسد، امیرالمؤمنین على بن ابى طالب (كرّم اللّه وجهه) را در درون خانه كعبه به دنیا آورد».[2]
2. حافظ کنجی از علمای اهل سنت (م 658 ق) میگوید: «امیر مؤمنان (علیه السلام) شب جمعه سیزده رجب، سال سی ام بعد از واقعه عام الفیل در داخل خانه خدا به دنیا آمد. كسی پیش از آن حضرت و بعد از آن، در داخل كعبه به دنیا نیامده است و این، از فضایل اختصاصی آن حضرت است كه خداوند به جهت بزرگداشت مقام او عطا كرده است».[3]
3. ابن صباغ مالكی (م 855 ق) در الفصول المهمة نیز قریب به همین عبارات را آورده است. [4]
4. شهاب الدین آلوسی صاحب تفسیر كبیر در شرح سخن عبدالبافی افندی عمری بعد از شعر مؤلّف كتاب که گفته است: «أنت العلی الذی فوق العلى رفعا * ببطن مكة عند البیت إذ وضعا»، میگوید: «این كه حضرت امیر (كرم الله وجهه) در خانه خدا به دنیا آمده، شهرت جهانی دارد و در كتب فریقین سنی و شیعی ذكر شده … و درباره كسی نشنیدیم كه او هم در كعبه به دنیا آمده باشد، آن چنان كه درباره حضرت (كرم الله وجهه) ذكر شده، و چه افتخاری برای امام أئمّه است كه در جایی كه قبله مؤمنان است به دنیا آمده باشد؟ پاک و منزه است خداوندی كه أشیاء را در مكان مناسبش می گذارد».[5]
5. شیخ مفید در این رابطه می گوید: «غیر از امام علی (علیه السلام)، هیچ مولودی چه پیش از او و چه پس از او در خانه خدا (کعبه) زاییده نشده است و این به جهت اکرام و تجلیل از عظمت مقام آن حضرت از جانب خداوند متعال بوده است».[6]
عده‌ای برای این که از منزلت ولادت امام علی (علیه السلام) در خانۀ کعبه کاسته و در این فضیلت براى ایشان رقیبتراشى كنند، با نادیده گرفتن تصریح مورّخان و راویان حدیث، ضمن ثبت این فضیلت براى دیگرى، در اختصاص آن به امام على (علیه السلام) تشكیک کرده و گفته‌اند: این از مختصّات و ویژگی‌های علی (علیه السلام) نبوده است، بلکه دیگران؛ مثل حکیم بن حزام بن خویلد[7] نیز در این امر با ایشان شریک هستند. به عنوان نمونه، گفته شده: «حكیم بن حزام در درون خانه كعبه به دنیا آمد».[8]
«حكيم بن حزام در درون خانه كعبه به دنيا آمد. اين فضيلت را براى غير او سراغ نداريم! آن چه درباره على روايت شده كه در درون كعبه به دنيا آمد، ضعيف است».[9]
ابن ابى الحدید مىگوید: «بسیارى از علماى شیعه بر این باورند كه على در كعبه متولد شد، امّا محدّثان [از اهل سنت] این نظر را قبول ندارند و بر این باورند كه حكیم بن حزام در كعبه به دنیا آمد».[10]
«دیار بكرى» كوشیده است با این احتمال كه هر دو در كعبه متولد شده باشند، بین دو گروه صلح برقرار كند!.[11]
در پاسخ به این اشکال باید گفت:
1. با توجّه به آن چه که از تصریح مورّخان و محدّثان ذکر شد، چگونه چنین ادعایی قابل پذیرش است؟ شمار انبوهى از دانشمندان و راویان بر این نكته تأكید كرده‌اند که ولادت در کعبه اختصاص به امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) دارد، شاعران[12] درباره آن شعر سروده‌اند و این مطلب نه تنها در كتابهاى شیعه بلکه در کتاب‌های اهل سنّت نیز آمده است. مگر نه این است كه حاكم نیشابورى به تواتر این خبر، تصریح كرده است؟ وی در باب مناقب “حکیم بن حزام» درباره روایت “مصعب بن عبدالله” که گفت: «همانا مادر حکیم بود که دیوار کعبه برای او شکافته شد و حکیم در آن متولد شد و نه قبل و نه بعد از او کسی در کعبه متولد نشد»، میگوید: «مصعب دچار توهّم شده، به تحقیق اخبار متواتر زیادی وجود دارد که ثابت میکند که همانا فاطمه بنت اسد، امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) را در کعبه به دنیا آورد».[13]
2. علاوه بر این اصولا سند مربوط به تولّد حكیم بن حزام در كعبه مورد تردید است، تا چه رسد كه متواتر باشد؟[14]
3. شاید ثبت این فضیلت براى حكیم بن حزام بدین خاطر بود كه زبیریان به او علاقهمند بودند؛ زیرا او پسر عموى زبیر است. [15] حكیم بن حزام بن خویلد بن اسد بن عبد العزّى، چنان كه نسب زبیریان هم به اسد بن عبد العزّى مىرسد. هر چند فضایلی برای حكیم ذکر می کنند،[16] ولی او در سال فتح مكّه ایمان آورد[17] و بر این تأخیر خود تأسف می خورد.[18] او از كسانى است كه رسول خدا (صلی الله علیه و آله) با پرداخت غنایم حنین، دل او را به دست آورد.[19] او در عهد رسول خدا (صلی الله علیه و آله) محتكر طعام بود.[20] مطابق نقل مامقانى از طبرى، حكیم شدیدا طرفدار عثمان بود و از على (علیه السلام) فاصله گرفت و در هیچ یک از جنگها با او شركت نكرد.[21]
بنابراین طبیعى است كه مصعب بن عبد اللّه، و زبیر بن بكّار (از راویان این حدیث) كه بىتردید از هواداران زبیر بودند، بر خلاف اخبار متواتر و تصریح مورّخان و محدّثان بر ولادت على (علیه السلام) در درون كعبه و این كه احدى قبل و بعد از او در آنجا متولد نشده؛ روایت كنند كه جز حكیم بن حزام احدى در درون كعبه به دنیا نیامده است! [22]
4. بدیهی است این قضیه – بر فرض که درست باشد – به هیچ وجه از کرامت شمرده نمی شود؛ زیرا با توجه به منابعی که از کیفیت تولد حضرت علی (علیه السلام) به ما خبر می دهند، فرق بین این حادثه و ولادت حضرت در کعبه واضح است. ولادت این شخص بر فرض صحت، به نحو عادی و از درِ اصلی کعبه و ولادت حضرت علی (علیه السلام) به نحو اعجاز و از طریق شکافته شدن دیوار کعبه و عدم توانایی ورود دیگران به آن، در مدت مهمانی سه روزه و… صورت گرفته است.[23]
«علامه امینی» درباره ولادت امام علی (علیه السلام) در کعبه میگوید: «این حقیقتی آشکار است که شیعه و سنی در اثبات آن متفق هستند و احادیث آن متواتر و کتاب‌ها از آن لبریز است، پس ما از داد و فرياد ياوه سرايان و سخن گويان بىهدف، بعد از تصريح جمع زيادى از بزرگان شيعه و سنّى بر تواتر اتفاق اين حادثه تاريخى، باكى نداريم».[24] وی سپس نام تعداد زیادی از علمای اهل سنت و شیعه را که به این مطلب تصریح کرده اند ذکر می کند.[25]
[1]. “الحافظ ابوعبدالله” ملقب به «حاکم نیشابوری»، متوفی 405 قمری، صاحب کتاب «المستدرک علی الصحیحین» میباشد. ذهبی درباره او می گوید: او پیشوای محدثان است (تذکره الحفاظ ذهبی، ج 3، ص 1093). ابوالفداء که از شخصیت های رجال شناس اهل سنت است، درباره حاکم نیشابوری می گوید: امام اهل الحدیث فی عصره؛ حاکم نیشابوری، پیشوای اهل حدیث در عصر خویش بوده است (المختصر فی احوال البشر، حوادث 405).
[2]. حاکم نیشابوری، الحافظ ابو عبدالله، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، تحقیق: نرم افزار المکتبة الشاملة، ج 14، ص 90، ح 6084.
[3]. کنجی شافعی، محمد بن یوسف، كفایة الطالب فی مناقب علی بن أبی طالب ، ص 407. «ولد امیرالمومنین علی بن أبی طالب بمکه فی بیت الله الحرام لیله الجمعة لثلث عشرة لیلة خلت من رجب سنة ثلثین من عام الفیل و لم یولد قبله و لا بعده مولود فی بیت الله الحرام سواه إكراما له بذلك و إجلالا لمحله فی التعظیم».
[4]. ابن صباغ مالکی، على بن محمد، الفصول المهمة في معرفة الأئمة عليهم السلام، ج 1، ص 171 و 172، «ولد علی (علیه السلام) بمكة المشرفة بداخل البیت الحرام فی یوم الجمعة الثالث عشر من شهر الله الأصم رجب الفرد سنة ثلاثین من عام الفیل قبل الهجرة بثلاث و عشرین سنة، و قیل بخمس وعشرین ، و قبل المبعث باثنی عشرة سنة، و قیل بعشر سنین و لم یولد فی البیت الحرام قبله أحد سواه، و هی فضیلة خصه الله تعالى بها إجلالا له و إعلاء لمرتبته و إظهارا لتكرمته».
[5]. امين عاملى، سيد محسن، أعيان الشيعة، ج 1، ص 324، به نقل از آلوسی، شرح الخريده الغيبية في شرح القصيدة العينية، ص 15، «و كون الأمير (كرم الله وجهه) ولد في البيت أمر مشهور في الدنيا و ذكر في كتب الفريقين السنة و الشيعة …. و لم يشتهر وضع غيره (كرم الله وجهه) كما اشتهر وضعه بل لم تتفق الكلمة عليه، و ما أحرى بإمام الأئمة أن يكون وضعه فيما هو قبلة للمؤمنين؟ و سبحان من يضع الأشياء في مواضعها و هو أحكم لحاكمين».
[6]. مفید، محمد بن نعمان، الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، ج 1، ص 5.
[7]. برادر زاده حضرت خدیجه (علیها السلام) و از اشراف قریش.
Skjul, der viser manglende intubation, https://denmarkrx.com/viagra-gold-uden-recept.html kan føre til en stærk følelse af sikkerhed med hensyn til påvisning af forskellige former.
[8]. ر.ک: ابن عبد البر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، محقق: البجاوى، على محمد، ج 1، ص 362؛ ابن اثیر جزرى، أسد الغابة فى معرفة الصحابة، ج 1، ص 522؛ العسقلانى، ابن حجر، الإصابة فى تمییز الصحابة، محقق: عبد الموجود، عادل احمد و معوض، على محمد، ج 2، ص 98.
[9]. حلبى شافعى، ابوالفرج، السيرة الحلبية، ج 1، ص 202.
[10]. ابن ابى الحدید، شرح نهج البلاغه، ج 1، ص 14، «و اختلف في مولد علي (ع) أين كان فكثير من الشيعة يزعمون أنه ولد في الكعبة و المحدثون لا يعترفون بذلك و يزعمون أن المولود في الكعبة حكيم بن حزام بن خويلد بن أسد بن عبد العزى بن قصي».
[11]. دیار البكری، حسين، تاریخ الخمیس في أحوال أنفس النفيس، ج 1، ص 279.
[12]. امینی، عبدالحسین، الغدیر فی الكتاب و السنة و الأدب، ج 6، ص 44 – 58، علامه امینی نام 40 شاعر را که در این باره شعر سروده‌اند، ذکر می کند.
[13]. المستدرک علی الصحیحین، ج 14، ص 90، ح 6084.
[14]. شوشتری، قاضى نور الله، إحقاق الحق و إزهاق الباطل، ج 33، ص 231، صاحب احقاق الحق می گوید: ابن علی (از اهل سنت) این روایت را به خاطر روح بن صلاح ضعیف دانسته؛ به همین جهت ما آن را نقل نکردیم، «و كذا حكیم بن حزام ولدته امه فی الكعبة، قلت و قد أخرج لها أبو نعیم الحافظ حدیثا طویلا فی فضلها إلّا انهم قالوا فی إسناده روح بن صلاح، ضعفه ابن علی فلذلك لم نذكره».
[15]. عزالدین بن اثير، أسد الغابة فى معرفة الصحابة، ج 1، ص 522.
[16]. ابن الجوزی، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج 5، ص 271.
[17]. تاریخ الخمیس في أحوال أنفس النفيس، ج 2، ص 95.
[18]. المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، ج 5، ص 269 و 270.
[19]. الإصابة فى تمییز الصحابة، ج 1، ص 349؛ الاستيعاب في معرفة الاصحاب، ج 1، ص 320.
[20]. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، محقق: گروه پژوهش مؤسسه آل البيت عليهم السلام، ج 17، ابواب آداب التجاره، باب 28، ص 428، ح 22915.
[21]. مرتضى العاملى، جعفر، الصحیح من السیرة النبی الأعظم، ج 2، ص 162.
[22]. الصحیح من السیرة النبی الأعظم، ج 2، ص 159 – 162؛ سپهرى، محمد، سیرت جاودانه (ترجمه الصحیح من السیرة النبی الأعظم)، ج 1، ص 235.
[23]. ر.ک: چرا امام علی (علیه السلام) به ولادت در کعبه اختصاص یافت؟ سؤال 5435 (سایت اسلام کوئست 8720).
[24]. الغدیر فی الكتاب و السنة و الأدب، ج 6، ص 35.
[25]. همان، ص 35 – 44.