وقف کردن به نفع مسجد

یکی از مسائلی که در باره مسجد قابل طرح است، مسئله وقف برای مسجد (به نفع مسجد) است. آنچه در این نوشتار مختصر مورد بحث قرار می گیرد این است که، وقف بر مسجد و عمارت و آبادانی آن است.

وقف نمودن مِلک، باغ و هر چیز دیگری که صلاحیت وقف را داشته باشد، برای مسجد صحیح است. این کار مشمول ادلّه ­ای است که در آن به طور عامّ نسبت به وقف و صدقه تأکید و تشویق شده است. دلیل شرعی قابل اعتمادی نیز که دلالت بر منع از وقف برای مسجد را نماید، وجود ندارد.

در روایات فراوانی از وقف تعبیر به «صدقه» شده است. در وقف نامه های ائمه (ع) وقف را تنها با لفظ صدقه بیان نموده اند.

امام صادق (ع) می فرماید: «اجر و پاداشى انسان را (بعد از مرگ) دنبال نمی ­كند، مگر سه خصلت: 1. صدقه جاريه‏اى كه پس از مردنش جريان داشته، تا روز قيامت هم كه باقى باشد پاداشش به او می رسد. 2. صدقه و خيراتى كه وقف نموده كه به واسطه ارث به وارث نرسد (موقوفات). 3. روش خير و سيره هدايت كه ايجاد كرده و خود به آن عمل می نموده و ديگران هم پس از او به آن عمل می نمايند و يا فرزند صالحى كه براى او استغفار نمايد».[1]

همان طور که مسجدی توسط کسی بنا می ­شود، برای بانی آن از مصادیق باقیات صالحات و صدقه جاریه ای است که پس از مرگ نیز برای او منفعت دارد، وقف نمودن برای مسجد نیز از مصادیق صدقه جاریه است.

وقف نمودن املاک، باغ ­ها، زمین ­های مزروعی و مانند آن برای مسجد باعث می شود تمامی و یا بخشی از هزینه ­ها و مخارج مسجد تأمین می شود و مسجد با رونق و آبادان می گردد. به همین دلیل است که مرحوم صاحب جواهر (ره) وقف برای مسجد را مقدمه عمارت و آباد نگه داشتن مسجد دانسته است. گفتنی است که می توان مقدمه بودن «وقف بر مسجد» برای عمران و آبادی و رونق خانه خدا را دلیل بر مشروعیت وقف برای مسجد به حساب آورد.[2]