وفات شیخ مرتضی انصاری

شیخ اعظم انصاری در شب ۱۸ جمادی‌ الثانی سال ۱۲۸۱قمری[1] پس از 67 سال عمر با برکت اما پر زحمت در نجف اشرف بر اثر بیماری اسهال دار فانی را وداع گفته.[2] و دنیای اسلام را داغدار نمود.[3]

فاضل عراقی می‌نویسد: «نزدیک زمان درگذشت شیخ، در خواب دیدم که از تپه بزرگی در سمت قبله صحن مطهر می‌گذرم و چون برای احترام قبه مطهر به سوی آن توجه کردم، دیگر آن را ندیدم، بسیار شگفت‌زده شدم. سپس دیدم سید جلیلی نزد من ایستاده است. او سبب شگفتی مرا پرسید، وقتی علت آن را گفتم، پاسخ داد که به زمین فرو شده است. گفتم: پس چه خواهد شد؟ گفت: اشکالی ندارد، آن را بدون عیب از زمین بیرون می‌آورند. چون برخاستم، دانستم که شیخ به زودی وفات خواهد کرد. و ریاست شرعی هم به کسی همتا و مانند خود شیخ در کمالات علمیه و عملیه منتقل خواهد شد. پس از مدتی شیخ درگذشت و جناب میرزای شیرازی مرجع شیعه گردید.»[4]

شیخ راضی علی‌بیک (از شاگردان صاحب جواهر و از عالمان نجف)، ملا محمد طالقانی، ملا علی‌محمد طالقانی و ملا علی‌محمد خویی، پیکر شیخ را در کنار رودخانه نجف غسل دادند و حاج سیدعلی شوشتری که وصی شیخ نیز بود، بر جنازه‌اش نماز گزارد. پیکر شیخ انصاری در صحن مطهر امام علی (علیه‌السّلام) و در جوار آرامگاه شیخ حسین نجفی (از شاگردان علامه بحرالعلوم که در زهد و تقوا و عبادت مانند شیخ بود) به خاک سپرده شد.[5]

مردم از همه‌جا برای تشییع جنازه شیخ به غسال‌خانه روی آوردند. به گونه‌ای که از آن‌جا تا نجف جمعیت انبوهی گرد آمده بود.[6]

در فوت شیخ ماده تاریخ‌هایی گفته شده از جمله برادرش شیخ منصور در تاریخ ولادت و فوتش سروده :

زغیب آمده تاریخ حیات و ممات      ((غدیر)) عام تولد ((فراغ )) عام وفات [7]

[1]. عقیقی بخشایشی، صدر، فقهای نامدار، ص ۳۳۷.

[2]. سبط شیخ، ضیاء الدین، زندگانی و شخصیت شیخ انصاری، ص 172.

[3]. موسوی، سید عبدالرضا، دریای فقاهت، ص ۷۰.

[4]. عراقی میثمی، محمود، زندگانی و شخصیت شیخ انصاری، ص ۱۶۹.

[5]. همان، ص ۱۷؛  حرزالدین، محمد، معارف الرجال، ص ۴۰۴.

[6]. حرزالدین، محمد، معارف الرجال، ص ۴۰۴.

[7]. زندگانی و شخصیت شیخ انصاری، ص 172.