وضو در قرآن

با استفاده از قرآن و آموزه های برگرفته از اهل بیت (ع) و بزرگان صحابه به دست می آید که وضو از دو شستن و دو مسح تشکیل می شود.[1] بدین ترتیب که نخست صورت، آن گاه دست ها از آرنج تا سر انگشتان شسته می شود، پس از آن روی سر و روی پاها به ترتیب مسح می شود.

تنها آیه ای که در قرآن از وضو بحث می نماید این آیه است: “يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِذا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَكُمْ وَ أَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرافِقِ وَ امْسَحُوا بِرُؤُسِكُمْ  وَ أَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ”؛ اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! هنگامى كه به نماز مى ايستيد، صورت و دستها را تا آرنج بشوييد! و سر و پاها  را تا مفصل [برآمدگى پشت پا] مسح كنيد”.[2]

مطابق قرائت مشهور لام “ارجلکم” به فتح خوانده می شود، از این رو دو نوع ترکیب روی آن صورت گرفته است:

الف. عطف بر وجوه است که منصوب و محکوم به شستن است، پس پاها نیز مانند صورت و دست ها باید شسته شود.

ب. گرچه کلمه “رؤسکم” مجرور است، امّا مجموع کلمه “برؤسکم” مفعول امسحوا، در محل نصب و محلاً منصوب است، کلمه ارجلکم عطف به محل برؤسکم و محکوم به حکم آن یعنی مسح است، پس باید پاها را نیز مانند سر مسح نمود.