وضعیت فعلی قم از نظر اجتماعی

استان قم بر اساس سرشماری سال 1390 شمسی دارای یک میلیون و 142 هزار و 125 نفر جمعیت بوده است که این میزان جمعیت در مقایسه با سرشماری صورت گرفته در سال 1385 شمسی با افزایش 95 هزار و 388 نفری روبه رو بوده است. بر اساس نتایج سرشماری؛ 559 هزار و 544 نفر از جمعیت قم را زنان و 582 هزار و 581 نفر را مردان تشکیل می‌ دهند. طبق این آمار جمعیت مردان قم 23 هزا رو 36 نفر از زنان بیشتر است.

بر اساس همین سرشماری تعداد خانوارهای ساکن در قم؛ به 319 هزار و 653 خانوار رسیده است که بنابر آمار سرشماری دوره قبل، 292 هزار و 477 خانوار در این استان سکونت داشتند.

نسبت جمعیت شهرنشین استان قم طی پنج سال گذشته با افزایش حدود 2 درصدی روبه ‌رو بوده است و از 9/93 درصد در سال 85 به 5/95 درصد افزایش یافته و بر این اساس  یک میلیون و 90 هزار و 719 نفر از جمعیت استان قم در شهرها و مابقی در روستاها زندگی می‌ کنند.

بر اساس نتایج به دست آمده از این سرشماری جمعیت شهر قم نیز با افزایش حدود 100 هزار نفری نسبت به پنج سال قبل از این سرشماری، از 964 هزار و 706 نفر به یک میلیون و 67 هزار و 652  نفر رسیده است.

در شهر قم نیز بیشترین جمعیت، ساکن در منطقه یک با 214 هزار و 257  نفر و کمترین جمعیت ساکن نیز در منطقه پردیسان با 44 هزار و 78 نفر به ثبت رسیده است.

همچنین بنابر نتایج این سرشماری جمعیت منطقه دو 183 هزار و 309 نفر، جمعیت منطقه سه 192 هزار و 898 نفر، جمعیت منطقه چهار 159 هزار و 353 نفر، جمعیت منطقه پنج 73 هزار و 172 نفر و جمعیت منطقه شش 200 هزار و 585 نفر به ثبت رسیده است.[1]

استان قم به دلیل وجود حرم مطهر حضرت معصومه (سلام الله علیها) و وجود مرکز روحانیت و پایگاه انقلا‌ب اسلا‌می ‌و قرار گرفتن در  یک منطقه حساس مذهبی، تجاری و ارتباطی از موقعیت ویژه و حساسی برخوردار است.

در حال حاضر مراکز و نهادهای متعدد سیاسی، علمی و فرهنگی با کارکرد ملی و فراملی در استان به فعالیت اشتغال دارند. مراکزی مانند:

دبیرخانه مجلس خبرگان، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه کشور (برادران و خواهران)، صدها مدرسه و حوزه کوچک و بزرگ تدریس و تتبع علوم اسلا‌می ‌در رشته‌ها و سطوح گوناگون برای طلا‌ب ایرانی و خارجی؛ (حضور بیش از پنجاه هزار طلبه ایرانی و بیش از 16 هزار طلبه خارجی از 80 کشور جهان)، دفتر تبلیغات اسلا‌می، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، مرکز جهانی علوم اسلا‌می، مرکز مدیریت مدارس خارج از کشور، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلا‌می، کتابخانه بزرگ آیت ‌الله مرعشی نجفی، دارالحدیث، دانشکده علوم قرآنی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، مرکز مطالعات اسلا‌می ‌و مرکز صدای معارف صدا و سیمای جمهوری اسلا‌می، دانشگاه باقرالعلوم، مؤسسه دایرة ‌المعارف فقه شیعه، دانشگاه تهران (پردیس قم)، دانشگاه قم و ده‌ها مؤسسه علمی، آموزشی، پژوهشی و انتشاراتی دیگر.[2]