نماز و روزه دانشجو

در حکم نماز و روزه دانشجویی که سفر او از حد مسافت شرعی تجاوز کند، در بین مراجع معظم چند نظر وجود دارد. طبق نظر آیات عظام امام خمینی، فاضل لنکرانی (ره) و خامنه ای نماز شکسته است و روزه صحیح نیست.[1]

مقام معظم رهبری فرموده اند:

در سفرِ برای تحصیل علم، نماز شکسته است و روزه هم صحیح نیست. اعم از این که سفرشان هفتگی باشد یا روزانه، ولی کسی که برای کار آزاد یا اداری مسافرت می کند، اگر بین وطن یا محل سکونت و محل کارش هر ده روز حداقل یک مرتبه رفت و آمد نماید، باید از سفر دوم به بعد نماز خود را تمام بخواند و روزه او صحیح است و اگر بین دو سفری که برای کار کردن می رود ده روز در وطن یا جای دیگری بماند، در سفر اولی که بعد از اقامت ده روزه برای کار کردن می رود، نمازش شکسته است و نمی تواند روزه بگیرد.

پس نماز کسی که برای تحصیل علم به جایی مسافرت می کند، شکسته است و روزه او هم صحیح نیست، مگر قصد ده روز کند که در این صورت نمازش تمام و روزه اش نیز صحیح است، یا یک ماه متوالی دریک جا بماند که بعد از 31 روز نمازش تمام و روزه هم صحیح است.[2] (مقام معظم رهبری اجازه داده اند این دانشجویانی که مقلد ایشان هستند در این مسئله از ایشان عدول کرده، و در این مسئله به فتوای مراجعی دیگر مانند آیت الله بهجت عمل کنند و در نتیجه نمازشان را تمام بخوانند و روزه شان را بگیرند).

نظر سایر مراجع معظم تقلید به شرح زیر است:

آیات عظام بهجت، صافی، اراکی، گلپایگانی: نماز تمام و روزه صحیح است.

آیات عظام مکارم[3] و صانعی[4]: محل تحصیل دانشجویان در حکم وطن است و نماز و روزه در آن جا تمام است و در بین راه شکسته است (در صورتی که مسیر رفت و برگشت به اندازه 43 کیلومتر یا بیشتر باشد).

آیت الله تبریزی: اگر مسافت 22 کیلومتر یا بیشتر باشد، بنابر احتیاط واجب در راه و محل تحصیل و خوابگاه، بین نماز شکسته و تمام جمع کند و روزه ماه رمضان را بگیرد و بعید نیست دیگر قضای روزه بر او واجب نباشد.[5]

آیت الله سیستانی: اگر دو روز کامل در آن جا باشند و قصد ماندن دو سال یا بیشتر داشته باشند، نماز آنها در آن جا تمام و روزه صحیح و در راه شکسته است و اگر دو روز کامل نیست، اگر مجموعاً مسافرت‏های آنها در ماه ده روز یا بیشتر است کثیر السفرند و نماز آنها در همه مسافرت‏ها تمام و روزه صحیح است و اگر 8 یا 9 روز در ماه است، بنابر احتیاط واجب باید هم شکسته بخوانند و هم تمام و روزه را هم بگیرند و هم قضا کنند.[6]

بنابراین، هر شخص با توجه به فتوای مرجع تقلید خود باید وظیفه خود را انجام دهد.

[1]. توضیح المسائل مراجع (المحشى للإمام الخميني)، ج 1، ص 716.

[2]. همان، ص 737، س 652؛ اجوبة الاستفتاءات، ص 132، م 652 .

[3]. مکارم، استفتاآت جدید، ج 1، س 227؛ ج 2، س 289.

[4]. صانعی، مجمع المسائل، ج 2، س 413 .

[5]. استفتائات جدید، ج 1، ص 98، س 471 .

[6]. استفتائات تلفنی از دفتر معظم له.