نقش مسجد در تزکیه نفس

مسجد، بساط قرب حق تعالی و خانه او است. از این رو شایسته است مؤمن با توجه به این امر نه تنها انگیزه خود در رفت­وآمد به مسجد را الهی کند، بلکه از رفت­وآمد به مسجد به عنوان عاملی برای پرهیز از گناه و اصلاح سایر اعمال خویش بهره برداری نماید؛ زیرا حضور در مسجد با روح آلوده به گناه و بدون تصمیم بر توبه و بازگشت از عصیان نه تنها انسان را محبوب درگاه حق تعالی نخواهد کرد، بلکه موجبات خشم و غضب الهی را نیز فراهم خواهد آورد. در حقیقت اصرار ورزیدن بر گناه و سرکشی همراه با حضور در مسجد، نوعی نفاق و بلکه مسخره کردن فرامین الهی است. رفتار کسی که در بیرون از مسجد به انواع گناهان و معاصی دست می­یازد و با این حال در اوقات نماز نیز بدون تصمیم بر توبه و ترک گناه به سوی مسجد می شتابد، درست همانند رفتار کسی است که به دوست خویش خیانت ورزیده و با این نه به منظور عذر خواهی از وی بلکه به قصد دیدار از او به سوی خانه اش حرکت می کند. پر واضح است که این گونه عملکرد از دید همگان، رفتاری آلوده به نفاق و بلکه مسخره آمیز خواهد بود.

بنابراین شایسته است مؤمن با یادآوری این­که بنا دارد روزانه چندین بار در مسجد و خانه دوست، حاضر شود، سعی کند اعمال و رفتار او در بیرون از مسجد با مسجد رفتن و به حضور دوست شتافتن، متناسب و هماهنگ باشد. در این صورت است که مسجد رفتن نه تنها خود عملی عبادی خواهد بود، بلکه به عنوان عاملی برای مراقبت بر سایر اعمال و رفتار و اصلاح آنها نیز مؤثر خواهد افتاد. در غیر این صورت ممکن است حضور در مسجد، مطرود درگاه الهی واقع شود و خشم و نفرین خداوند را به دنبال داشته باشد. حدیث قدسی ذیل بیانگر همین مطلب می باشد.

از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است که فرمود: «خداوند متعال بر من وحى فرستاد كه اى برادر انبياء و اى برادر بيم دهندگان! قومت را بترسان از اين­كه وارد خانه‏اى از خانه‏هاى من شوند در حالى كه حقّى از بندگان من بر عهده آنان است، چون مادامى كه اين فرد در برابر من نماز مى‏گزارد، به او لعنت مى‏فرستم تا زمانى كه آن حق را برگرداند. پس اگر چنين كند، من گوشش مى‏شوم كه با آن مى‏شنود و چشمش مى‏شوم كه با آن مى‏بيند. او جزء دوستان و برگزيدگان من مى‏گردد و همراه با پيامبران و صدّيقين و شهداء و صالحين در بهشت، همسايه من مى‏شود».[1] از این حدیث شریف به خوبی استفاده می شود کسانی که به مسجد وارد می شوند، زمانی در درگاه ربوبی پذیرفته می شوند که در خارج از مسجد، آلودگی گناه و عصیان را از دامن خویش زدوده باشند وگرنه آنان که با روحی آلوده و عملکردی زشت در مسجد حاضر می شوند، مطرود بارگاه حق تعالی خواهند بود و عبادات قشری و بی روح آنان سرابی فریبنده بیش نیست.