نقش روسیه‌ تزار در حفظ پیروان باب

از مدارک روشن و متعدد از کتب بابیان و بهائیان استفاده می‌شود که سفارت روس و مأموران روسی تا سر حد امکان در حفظ و حراست پیروان باب می‌کوشیدند. در این‌جا به چند نمونه اشاره می شود:

1- آیتی در کتاب الکواکب الدریة می‌گوید: «وقتی که ایشان (حسینعلی بهاء) در «درجز» از قرای مازندران تشریف داشته، در آن‌جا مستخدمان و سرحدداران دولت روس، ارادتی شایان به حضرتش یافته، اراده کردند که آن حضرت را از دست مأموران ایرانی گرفته و یا فرار داده به روسیه ببرند، ولی آن حضرت قبول نکرده و بعد خبر وفات محمد شاه رسید و «دریا بیگی روس» اظهار سرور! کرده و سبب نجات حضرت بهاءالله شد».[1]

2- میرزا جانی در نقطه الکاف، می‌نویسد: «شنیدم از جمله تقصیراتی که پادشاه روس بر امیر (امیر زنجان) گرفته و سبب عزل او شد، یکی همین قتل این سلسله مظلوم است. خلاصه بعد از آن ایلچی روس و ایلچی روم به دیدن جناب حجت آمدند…».[2]

3- میرزا حسن نوری برادر حسینعلی بهاء و صبح ازل، منشی سفارت روس بود!.[3]

4- بهاء و عائله‌اش را دولت روس به بغداد فرستادند.[4]

[1]. آیتی (آواره)، عبدالحسین، الکواکب الدریة، ج 1، ص 284.

[2]. میرزا جانی کاشانی، نقطة الکاف (نسخه الکترونیکی)، به کوشش: ادوارد برون، ص 149 و 150 (ص 233 و 234).

[3]. محمدی اشتهاردی، محمد، بابی گری و بهایی گری، ص 104.

[4]. همان، به نقل از عباس افندی در مقاله‌ سیاح.