نقاط ضعف قیام حره

این قیام، ماهیت اصیل شیعی نداشت بلکه دقیقاً در خط عبد الله بن زبیر قرار داشت، چرا که عبدالله بن زبیر در میان صفوف شورشیان، نفوذ زیادی داشت و امام سجاد (علیه السّلام) نمی خواست افرادی چون عبدالله قدرت طلب، ایشان را پل پیروزی قرار دهد.

از سوی دیگر، یزید نیز از اهل مدینه دل خوشی نداشت، چرا که آنان، قاتلان پدران وی در جنگ بدر و دیگر جنگ ها بودند. هم چنین اهل مدینه در شورش علیه عثمان و کشتن او نقشی اساسی داشتند. بدین روی، سپاه شام نیز شعارشان در این جنگ، یالثارات عثمان (ای خون خواهان عثمان) بود.[1]

رهبری این نهضت با عبدالله بن حنظله بود و در این باره، هیچ گونه نظر خواهی از امام (علیه السّلام) نشده بود. اما چون رهبران شورش، افرادی مؤمن و صالح بودند و انتقاد و اعتراض های آنان به حاکمیت یزید کاملاً بجا و درست بود، امام حرکت آنان را تخطئه نکرد.

از بزرگ ترین اشتباهات سران قیام حره این بود که شهر مدینه را مرکز حرکت خود قرار دادند و با این عمل، نهایت اهانت و هتک حرمت را در حق شهر پیامبر (علیه السّلام) روا داشتند.

با ارزیابی اوضاع و ملاحظه اختناق شدیدی که پس از شهادت امام حسین (علیه السّلام) به وجود آمده بود، امام سجاد (علیه السّلام) شکست نهضت مدینه را پیش بینی می کرد و می دید که کمترین همکاری شان با مبارزان، خطرناک ترین پی آمدها را برای شیعه به دنبال دارد؛ از این رو، حفظ اقلیت شیعه برای آینده، امام (علیه السّلام) را از شرکت در چنین قیامی باز می داشت.

 در نتیجه قیام ناموفق حرّه و خفقانی که شامیان ایجاد کردند، بسیاری از مردم مجبور به بیعت با یزید شدند مردم از ترس جان خود بیعت می کردند، ولی امام سجاد (علیه السّلام) و علی بن عبدالله بن عباس بیعت نکردند.[2] [3]