نسب و خاندان عبدالمطّلب

با نگاهی به نیاکان حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) نوه عبدالمطّلب بن هاشم، می‌توان به نسب و نیاکان جناب عبدالمطّلب نیز دست یافت که به ترتیب عبارتند از: هاشم بن عبدمناف بن قصّی بن کلاب بن مرّه بن کعب بن لوی بن غالب بن مالک بن نضر بن کنانه بن خزیمه بن مدرکه بن الیاس بن مضر بن نزار بن سعد بن عدنان.[1] آن‌چه که مسلم است نسب عبدالمطّلب تا سعد بن عدنان، به‌همین قرار است، ولی از عدنان به‌بالا تا حضرت اسماعیل (علیه‌السلام) از نظر شماره و اسامی، مورد اختلاف است. عدنان از فرزندان حضرت اسماعیل (علیه‌السلام) و جد بیستم پیامبر اسلام  (صلی‌الله علیه و ‌آله) و جد هجدهم عبدالمطّلب است. طبق روایتی که ابن‌عباس از پیامبر (صلی الله علیه و آله) نقل کرده است، هر موقع نسب آن‌حضرت به‌عدنان رسید، نباید از او تجاوز کرد؛ زیرا خود آن‌حضرت هنگامی که نام نیاکان خود را بیان می‌نمود، از عدنان تجاوز نمی‌کرد و دستور می‌داد‌، دیگران هم از شمردن باقی نسب تا به‌اسماعیل (علیه‌السلام) خودداری کنند و نیز می‌فرمود: آن‌چه از عرب در این قسمت معروف است، درست نیست. هم‌چنین فرمود: «نسبت دهندگان دروغ می‌گویند».[2]

اما خاندان عبدالمطّلب بنابر آن‌چه در منابع تاریخی آمده است قریش نام دارد. قبیله قریش، از مشهورترین و مهم‌ترین قبایل عرب در حجاز بوده است. بیشتر نسب‌شناسان عقیده دارند که قریش لقب «نضر بن کنانه»، جد دوازدهم پیامبر (صلی الله علیه و آله) است؛ از این رو هر طایفه‌ای که نسبش به نضر بن کنانه برسد، قرشی خوانده می‌شود و از طرفی طایفه جناب عبدالمطّلب هم بنی هاشم است که هاشم پدر عبدالمطّلب از فرزندان قریش می‌باشد.[3]

[1]. ابن اثیر، على بن ابى الكرم، الكامل في التاريخ، ج 2، ص 21.

[2]. بلاذرى، أحمد بن يحيى، كتاب جمل من انساب الأشراف، تحقيق: زكار، سهيل و زركلى، رياض، ج 1، ص 12.

[3]. ابن جوزى، عبدالرحمن بن على، المنتظم فى تاريخ الأمم و الملوك، تحقيق: عطا، محمد عبد القادر و عطا، مصطفى عبدالقادر، ج 2 ، ص 229؛ ابن اثير، على بن ابی الکرم، أسد الغابة فى معرفة الصحابة، ج 1، ص 199.