searchicon

کپی شد

نام نیکو در قیامت

با بررسی مجموعۀ روایات می توان گفت: اشخاصی که نام پیامبران و امامان بر آنان نهاده شده است، در دنیا و آخرت از امتیازاتی برخوردارند؛[1] اما در مورد روایتی که برخی نقل کرده اند که “در روز قیامت هر فرد پشت سر امام هم نام خود می ایستد”، با مرور اجمالی احادیثی که در این زمینه وجود دارد، روایتی که دقیقا همین مطلب را برساند یافت نشد، اما روایتی وجود دارد که تا حدودی مشابه متن مورد نظر است بدین مضمون که از امام صادق (ع) نقل شده که: اسامی مناسب برای خود برگزینید زیرا روز قیامت این گونه خوانده می شوید که ای فلانی فرزند فلانی به پاخیز و به سوی نور خود روانه شو و فلانی بپاخیز ولی نوری نداری[2] .اما به نظر می رسد که این روایت نیز با آن چه گفته شد هماهنگ نیست؛ چون اولاً: در این روایت تعبیر به نور خود آمده، این عبارت با تعبیر به امام خود تفاوت دارد. ثانیاً: اگر کلمه نور  در این روایت به امام تفسیر گردد، این روایت نمی گوید که علت همراهی شخص با نور خود (امام) صرف تشابه اسمی است؛ بلکه شاید این روایت می خواهد بیان کند نام های نیک برای خود انتخاب کنید تا در قیامت وقتی با نام خود خوانده می شود احساس شرمندگی نکنید.

چون هر چند اشخاصی که نام پیامبران و امامان بر آنان نهاده شده است، در دنیا و آخرت از امتیازاتی برخوردارند؛ ولی با توجه به مبانی اسلامی و آیات و روایات غیر قابل خدشه، نباید این امتیازات به گونه ای تلقی گردد که هر شخصی که همنام آن بزرگواران است خود را از مجازات مصون بداند؛ به عنوان نمونه توجه داشته باشید که میان قاتلان امام حسین (ع) شخصی به نام محمد بن اشعث وجود داشت[3] که همنام پیامبر بود که نمی توان تصور نمود که تنها به همین دلیل، در آخرت بازخواست نخواهد شد؛ بله، اگر شخصی مراعات موازین اسلامی را نماید، نام نیک او نیز امتیازی بر امتیازات او خواهد افزود.

بسیاری از یاران ائمه هستند که به نام دشمنان اهل بیت نام گذاری شدند؛ مثل اسم معاویه یا یزید و … آیا این عده پشت سر امامان قرار می گیرند یا پشت سر دشمنان امامان؟

علاوه بر این، آیۀ شریفه به طور واضح موقعیت ها را مشخص نموده و معیار را اعتقاد و اندیشه و جایگاه قرار داده نه اسم و نام گذاری، آنجا که خداوند متعال می فرماید: ” يَوْمَ نَدْعُوا كُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِم‏”[4] (به ياد آوريد) روزى را كه هر گروهى را با پيشوايشان مى‏خوانيم‏) گفته مى‏شود پيروان ابراهيم را بياورید، و پيروان موسى را بياوريد، پيروان محمد را بياوريد، پیروان پیامبران یکی پس از دیگری برمى‏خيزند در حالى كه كتاب هايشان به دست راستشان داده شده، بعد صدا مى‏زنند پيروان شيطان و رهروان رؤساى ضلالت را بياوريد، عده‏اى هم به اين عنوان حاضر مى‏شوند‏.[5]

و در تفسیر نمونه نیز آمده: يعنى آنها كه رهبرى پيامبران و جانشينان آنان را در هر عصر و زمان پذيرفتند، همراه پيشوايشان خواهند بود، و آنها كه رهبرى شيطان و ائمه ضلال و پيشوايان جبار و ستمگر را انتخاب كردند همراه آنها خواهند بود.

خلاصه اينكه پيوند” رهبرى” و” پيروى” در اين جهان به طور كامل در آن جهان منعكس مى‏شود، و بر اساس آن گروه‏هايى كه اهل نجات و اهل عذابند مشخص مى‏گردند.[6]


[1] ر.ک: وسائل الشیعة، ج 21؛ بحار الانوار، ج 101.

[2] بحار الانوار، ج 101، ص 131، روایت 29.

[3] ر .ک: بحار الانوار، ج 44، ص 316.

[4] الاسراء،71.

[5] الجصاص، احكام القرآن، ج 5، ص 31؛ طباطبایی، الميزان في تفسير القرآن، ج ‏13، ص 167.

[6] مکارم، تفسير نمونه، ج ‏12، ص 201.