کپی شد
نام، کنیه و القاب حضرت زینب (س)
نام حضرت زینب (س):
هنگامى که آن حضرت، متولّد شد، مادرش حضرت زهرا (س) او را نزد پدرش امیر المؤمنین (ع) آورده گفت: این نوزاد را نام گذارى کنید. با این که معمول است غالباً والدین نام فرزندان خود را انتخاب می کنند، ولی حضرت فرمود: من از رسول خدا (ص) در این کار جلو نمى افتم. در این ایام، حضرت رسول (ص) در مسافرت بودند. پس از مراجعت از سفر، امیر المؤمنین (ع) به حضرت عرض کرد: نامى براى این نوزاد انتخاب کنید، رسول خدا (ص) فرمود: من بر پروردگارم، در این امر، سبقت نمىگیرم. در این هنگام جبرئیل (ع) فرود آمده، سلام خداوند بزرگ را به پیامبر ابلاغ کرده و گفت: نام این نوزاد را «زینب»[1] بگذارید! خداوند این نام را براى او برگزیده است، آن گاه مصایب و مشکلاتى را که بر آن حضرت وارد خواهد شد، بازگو کرد. پیامبر اکرم (ص) گریست همان طور که هنگام ولادت امام حسین (ع) گریست، و فرمود: «هر که بر مصیبت های این دختر بگرید مانند آن است که بر دو برادرش؛ یعنی حسن و حسین (ع) گریسته باشد».[2]
کنیه حضرت زینب (س):
کنیۀ حضرت زینب (س) امّ کلثوم و امّ الحسن است. بعضی گفته اند: بر صحّت و سقم آن آگاهى پیدا نکردیم،[3] ولی بعضی دیگر معتقدند: کنیۀ آن حضرت، تنها امّ کلثوم است.[4]
القاب حضرت زینب (س):
حضرت زینب (س)، القاب زیادی دارند که در ذیل به بعضی از آنها به همراه معانی شان اشاره می شود:
1- عالمة غیر معلّمة: داناى بی آموزگار.
2- فهمة غیر مفهّمة: فهمیده بدون فهماننده.
3- کعبة الرّزایا: قبله رنج ها.
4- نائبة الزهراء (س): جانشین و نماینده حضرت زهرا (س).
5- نائبة الحسین (ع): جانشین و نماینده حضرت حسین (ع).
6- ملیکة الدنیا: ملکه جهان، شه بانوى گیتى.
7- عقیلة بنی هاشم[5]: بانوی خردمند بنی هاشم، عقیلة النساء: خردمند بانوان، عقیلة خدر الرسالة: خردمند پردهنشینان رسالت، عقیلة الطالبیین: زن خردمند از خاندان حضرت ابو طالب (و در بین طالبیان)، عقیلة الوحى: بانوى خردمند وحى، عقیلة النبوّة: بانوى خردمند پیامبرى، عقیلة القریش: بانوى خردمند از قریش، سیدة العقائل: بانوى زنان خردمند.
8- عدیلة الخامس من اهل الکساء: همتاى پنجمین نفر از اهل کساء (امام حسین) (ع).
9- کفیلة السجّاد: سرپرست حضرت سجّاد (ع).
10- سرّ أبیها: راز پدرش على (ع).
11- الصدّیقه الصغرى: صدّیقۀ کوچک تر. به این لقب ملقب شده تا با مادرش صدّیقه کبرى فاطمه زهرا (س)، اشتباه نشود. چه این که به ایشان زینب کبرى گفته مىشود تا میان او و دیگر خواهرش (ام کلثوم) که به نام و کنیه او خوانده مىشود، فرق باشد.
12- عابدة آل على: پارساى خاندان على (ع).
13- بطلة کربلاء: قهرمان کربلا.
14- عظیمة بلواها: بانویى که امتحانش بس بزرگ بود.
15- الباکیة: بانوى گریان.
16- سلیلة الزهراء: چکیده و خلاصه حضرت زهرا.
17- امینة اللّه: امانتدار الاهى.
18- آیة من آیات اللّه: نشانى از نشانههاى خداوند.
19- مظلومة وحیدة: ستمدیده تنها.
20- صابرة محتسبة: پایدارىكننده به حساب خداوند و براى خداوند.[6]
[1]. گفته شده: زینب، به معنای درخت خوش منظر یا مرکب از «زین» و «أب»، به معنای زینت پدر است. ر.ک: نمایه: شخصیت حضرت زینب (س) در کلام پیامبر اکرم (ص)، سؤال 2239 (سایت اسلام کوئست: 2856)؛ انصارى زنجانى، اسماعيل، الموسوعة الكبرى عن فاطمة الزهراء سلام الله عليها، ج 5، ص 371، دليل ما، چاپ اوّل، قم، 1428ق.
[2]. الموسوعة الكبرى عن فاطمة الزهراء سلام الله عليها، ج 1، ص 144، «و بكى عليه كما بكى على الحسين (ع) و قال: «من بكى على مصائب هذه البنت كان كمن بكى على أخويها الحسن و الحسين (ع)».
[3]. رحمانى همدانى، احمد، فاطمه زهرا عليها السلام شادمانى دل پيامبر، افتخارزاده، سيد حسن، ص 854، دفتر تحقيقات و انتشارات بدر، چاپ چهارم، تهران، 1381ش.
[4]. جزائری، سید نورالدین، خصائص زینبیه، محقق: باقری بیدهندی، ناصر، ص 65 و 66، مسجد مقدس جمکران، چاپ هفتم، قم، 1387ش.
[5]. الموسوعة الكبرى عن فاطمة الزهراء سلام الله عليها، ج 5، ص 370.
[6]. همان، ص 855 و 856، به نقل از کتاب «زينب کبرى» تأليف نقدى و «الخصائص الزينبيّة» تأليف جزائرى و «الانوار القدسية» ديوان آية اللّه غروى اصفهانى و «عقيلة الوحى» تأليف سيّد شرف الدّين.