مکان و زمان ولادت حضرت عیسی (علیه السلام)

مشهور مورّخان اسلامی معتقدند که حضرت عیسی مسیح (علیه السلام) در «بیت لحم» فلسطین متولد شده است.[1] روایتی از امام صادق (علیه السلام) – که در ارتباط با ماجرای معراج پیامبر اسلام (صلّی الله علیه و آله) است – نیز تولد عیسی بن مریم (علیهما السلام) در بیت لحم را تأیید می‌کند.[2]

انجیل نیز به صراحت، تولد حضرت عیسی (علیه السلام) را در بیت لحم دانسته است: «عیسی در زمان سلطنت «هیرودیس» در شهر بیت لحم به دنیا آمد».[3]

قرآن کریم در سوره مریم می فرماید:

«و در اين كتاب (آسمانى)، مريم را ياد كن، آن هنگام كه از خانواده‏اش جدا شد، و در ناحيه شرقى قرار گرفت»[4] «پس (مريم) به او (عيسى) آبستن شد و با او به مكان دورافتاده اى پناه جست»؛^[5]  «تا درد زايمان او را به سوى تنه درخت خرمايى كشانيد …».^[6] با توجه به این‌که قرآن کریم می فرماید: «او در ناحيه شرقى قرار گرفت، یا به مكان دورافتاده اى پناه جست»؛ به صورت دقیق نمی توان گفت محل تولد آن حضرت کجا بوده است، اما بیان برخی از مفسران درباره این آیات چنین است:

در برخی از روایات نیز آمده که حضرت مریم (سلام الله علیها) در اطراف کوفه، حضرت عیسی (علیه السلام) را به دنیا آورده است: شخصی به نام حفص نقل می‌کند: امام صادق (علیه السلام) را ديدم كه در ميان باغ‌هاى كوفه گردش می‌كرد. پس به نخل خرمايى رسيد و کنار آن وضو گرفت و به ركوع و سجود پرداخت و من در يک سجده او پانصد ذكر تسبيح برشمردم. او سپس به نخل تكيه داد و دعايى خواند، سپس فرمود: «اى حفص! به خدا سوگند! اين همان درخت خرمایی است كه خداوند به مريم (سلام الله علیها) فرمود: «و اين تنه نخل را به طرف خود تكان ده، رطب تازه‌اى بر تو فرو می‌ريزد[11]».[12]

البته این روایت از جهت سندی ضعیف است،[13] لکن این امکان وجود دارد که آن حضرت به اذن الهی و با طی الارض از فلسطین به کوفه آورده شده و به همان نحوه هم به فلسطین منتقل شده باشد.

[1]. ر.ک: ابن اثیر جزری، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج ‏2، ص 52؛ ابن کثیر دمشقی‏، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، ج ‏2، ص 101.

[2]. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، ج 2، ص 4.

[3]. متی،‌ 2: 1، ترجمه قدیم.

[4]. مریم، 16.

[5]. مریم، 22.

[6]. همان، 23.

[7]. طباطبايى، سيد محمد حسين، ترجمه تفسير الميزان، مترجم: موسوى همدانى، سيد محمد باقر، ج ‏14، ص 4.

[8]. ناصره یا ناصریه بزرگترین شهر در استان شمالی اسرائیل است. ناصره را پایتخت یا مرکز عربی اسرائیل نیز می‌نامند. بیشتر جمعیت ناصره را اعراب فلسطینی تشکیل می‌دهند. در عهد جدید ناصریه به عنوان شهر دوران کودکی عیسی معرفی شده‌است. ناصره یکی از شهرهای زیارتی مسیحیان است که یادبودهای دینی در آن برگزار می‌گردد. ناصره از سال ۱۹۲۲ تا ۱۹۴۸ در قلمرو فلسطین تحت سرپرستی بریتانیا و پیش از آن بخشی از امپراتوری عثمانی بود و بیشتر جمعیت آن را فلسطینیان مسیحی تشکیل می‌دادند. شهردار کنونی آن هم از مسیحیان فلسطینی است. ر.ک: ویکی پدیا.

[9]. مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج 13، ص 40.

[10]. قمى مشهدى، محمد بن محمدرضا، كنز الدقائق و بحر الغرائب، تحقيق: درگاه، حسين، ج ‏8، ص 209.

[11]. «وَ هُزِّي إِلَيْكِ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ تُساقِطْ عَلَيْكِ رُطَباً جَنِيًّا»؛ مريم، 25.

[12]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق/ مصحح: غفارى على اكبر و آخوندى، محمد، ج 8، ص 143 و 144.

[13]. ابن قاریاغدی، محمد حسین، البضاعة المزجاة (شرح کتاب الروضة من الکافی)، ج ‏2، ص 409.

[14]. کافی، محقق/ مصحح: غفارى على اكبر و آخوندى، محمد، ج 1، ص 480.