منطقه استراتژیک خیبریان در جنگ

خیبر دارای دژهای متعدّدی بود که براى حفاظت و کنترل اخبار خارج دژ، در کنار هر دژى، برج مراقبت ساخته شده بود، تا نگهبانان برج ها، جریان خارج قلعه را به داخل گزارش دهند، و طرز ساختمان برج و دژ طورى بود، که ساکنان آنها بر بیرون قلعه کاملاً مسلّط بودند و با منجنیق و غیره مى توانستند دشمن را سنگباران کنند.^[1]  یهودیان در خیبر بیست هزار نفر بودند که در میان این جمعیت، دو هزار مرد جنگى و دلاور وجود داشت که فکر آنها از نظر آب و ذخائر غذائى کاملاً آسوده بود، و در انبارها، ذخایر زیادى داشتند. این دژها آن‌چنان محکم و آهنین بودند که سوراخ کردن آنها امکان نداشت، و کسانى که مى خواستند خود را به نزدیکى دژ برسانند، با پرتاب سنگ مجروح و یا کشته مى شدند. این دژها سنگرهاى محکمى براى جنگاوران یهود به شمار مى رفت.

بعد از این‌که یهودیان از حضور لشکر اسلام در منطقه مطلع شدند شورای جنگی برگزار کردند، و مقرّر شد که زنان و کودکان را در یکى از دژها، و ذخائر غذائى را در دژ دیگر جاى دهند و دلیران و جنگاوران هر قلعه با سنگ و تیر از بالا دفاع کنند و قهرمانان هر دژ در مواقع خاصى از دژ بیرون آیند و در بیرون دژ با دلیران اسلام بجنگند. دلاوران یهود از این نقشه تا آخر نبرد دست بر نداشته، از این جهت، توانستند مدّت یک ماه در برابر ارتش نیرومند اسلام مقاومت کنند، به طوری که گاهى براى تسخیر یک دژ ده روز تلاش انجام مى گرفت و نتیجه اى به دست نمى آمد.[2]