کپی شد
مناقب و فضایل امام علی (علیه السلام)
مناقب و فضایل امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) بیش از آن است که به شمارش در آید. در این نوشتار به قطراتی از دریای بیکران فضایل آن حضرت اشاره می شود:
- از جابر بن عبداللَّه انصارى روايت شده: هنگامی که على (علیه السلام) خبر فتح خيبر را براى پيامبر (صلی الله علیه و آله) آورد، پيامبر (صلی الله علیه و آله) به او فرمودند: اگر بيم آن نبود که گروه‌هايى از امت من درباره تو همان چيزى را بگويند که مسيحيان در مورد عيسى بن مريم (علیهما السلام) مىگويند، در مورد تو سخنانى مىگفتم که بر هيچ گروهى نگذرى، مگر آن که از زير پاى تو، خاکى را که بر آن قدم مىنهى بردارند و اضافه آب وضوى تو را براى طلب شفا بگيرند و براى تو همين بس است که تو از من و من از تو هستم. تو از من ميراث مىبرى و من از تو، و تو نسبت به من چون هارون نسبت به موسى هستى، جز آن که پس از من پيامبرى نيست. تو تعهدات و ذمه مرا انجام مىدهى و به روش من و براى حفظ سنت من جنگ مىکنى و تو فردا کنار حوض کوثر، جانشين من و نخستين کسی خواهى بود که جامه بهشتى بر او پوشيده مىشود. تو نخستين شخص از امت من خواهى بود که وارد بهشت مىشود و شيعيان تو بر منبرهاى نور و با چهرههاى درخشان، اطراف من خواهند بود و براى ايشان شفاعت مىکنم و آنان فردا در بهشت همسايگان من خواهند بود.
(ای علی) هر کس با تو در نبرد باشد، با من در نبرد است و هر کس با تو در صلح باشد با من در صلح است. نهان تو نهان من و آشکار تو آشکار من است. راز سينه تو راز سينه من است و فرزندان تو فرزندان من هستند. تو وعدههاى مرا برآورده مىسازى و حق، همراه تو و بر دل و زبان تو جارى است. ايمان ميان چشمهاى تو و آميخته با خون و گوشت تو است، همچنان که با خون و گوشت من آميخته است. هرگز کسى که تو را دشمن بدارد، کنار حوض کوثر پيش من نخواهد آمد و هرگز کسى که تو را دوست داشته باشد، از حوض کوثر محروم نخواهد بود و با تو کنار حوض کوثر خواهد آمد.
(در این هنگام) على (علیه السلام) به سجده افتاد و گفت: سپاس خداوندى را که بر من نعمت اسلام را ارزانى داشت و قرآن به من آموخت و مرا محبوب بهترين مردمان که خاتم پيامبران است قرار داد و اين همه، احسان و فضل خداوند بر من است. پيامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: (ای علی) اگر تو نباشى مؤمنان پس از من شناخته نمىشوند.[1]
- رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: خداوند متعال به من پنچ چیز و به علی (علیه السلام) نیز پنج چیز عطا فرمود: به من جوامع کَلِم داد و به علی جوامع علم، مرا پیامبر قرار داد و علی را وصی، به من کوثر عطا فرمود و به علی سلسبیل، به من وحی عطا فرمود و به علی الهام و مرا شبانه به آسمان برد و براى او درهاى آسمان‌ها و پردهها را گشود.[2]
- در روایتی طولانی، هفتاد منقبت از امير مؤمنان على (علیه السلام) نقل شده که به بعضی از آنها اشاره می شود:
مکحول از على (علیه السلام) نقل مىکند که فرمود: حافظان از ياران حضرت محمّد (صلی الله علیه و آله) مىدانند که در ميان آنان کسى نيست که منقبتى داشته باشد مگر آن که من با او شريک بوده و بر او برترى دارم، ولى من هفتاد منقبت دارم که کسى در آنها با من شريک نيست. عرض کردم: اى امير مؤمنان! مرا از آنها آگاه کن! فرمود: اول: اين که من يک چشم به هم زدن به خدا شرک نورزيدهام و هرگز لات و عزّى را نپرستيدهام.
دوم: اين که من هرگز مِى (شراب) ننوشيدم.
سوم: اين که پيامبر خدا (صلی الله علیه و آله) در دوران کودکى مرا از پدرم درخواست نمود و من از همان زمان، هم خوراک و همدم و هم صحبت پیامبر بودم.
چهارم: اين که من نخستين فرد در ميان مردم بودم که ايمان آوردم.
پنجم: اين که پيامبر خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: «اى على! تو نسبت به من به منزله هارون به موسى هستى جز آن که پس از من پيامبرى نيست.
ششم: اين که من آخرين فرد از مردم بودم که از پيامبر خدا (صلی الله علیه و آله) جدا شده و حضرتش را در قبرش نهادم.
هفتم: اين که آن گاه که پيامبر خدا (صلی الله علیه و آله) به غار رفت، مرا در جاى خود خوابانيد و با لحاف خود پوشانيد، هنگامى که مشرکان آمدند، گمان کردند که من محمّد هستم، مرا از خواب بيدار کرده و گفتند: رفيقت چه شد؟ گفتم: دنبال کارش رفته. گفتند: اگر فرار کرده بود اين هم با او فرار مىکرد.
هشتم: اين که پيامبر خدا (صلی الله علیه و آله) هزار درِ دانش به من آموخت که از هر يک، هزار درِ ديگر گشوده مىشود و هيچ یک از اينها را به کسى نياموخت.
نهم: اين که پيامبر خدا (صلی الله علیه و آله) به من فرمود: اى على! آن گاه که خداوند پيشينيان و پسينيان را محشور کند، براى من منبرى برتر از منبرهاى پيامبران و براى تو منبرى برتر از منبرهاى اوصيا مىگذارند و تو بر فراز آن مىروى.
دهم: اين که من از پيامبر خدا (صلی الله علیه و آله) مىشنيدم که مىفرمود: در روز رستاخيز چيزى به من داده نمىشود، جز آن که همانند آن را براى تو درخواست مىکنم.
يازدهم: اين که از پيامبر خدا (صلی الله علیه و آله) شنيدم که مىفرمود: اى على! تو برادر من هستى و من برادر تو هستم و دست تو ميان دست من خواهد بود تا وارد بهشت شويم.
دوازدهم: اين که من از پيامبر خدا (صلی الله علیه و آله) شنيدم که مىفرمود: اى على! مَثَل تو در ميان امّت من همانند کشتى نوح است که هر کس بر آن سوار شد، نجات يافت و هر کس از آن باز ماند، غرق شد… .[3]
- از اميرالمؤمنين (عليه السلام) نقل شده که رسول خدا (صلى اللَّه عليه و آله) فرمود: «حق تعالى براى برادرم على فضايلی را قرار داده كه به جهت زیاد بودن آنها قابل شمارش نیست. پس هر كس فضيلتى از فضايل او را ذكر كند در حالی كه به آن اقرار داشته باشد، حق تعالى گناه گذشته و حال او را بيامرزد، و هر كه فضيلتى از فضايل او را بنويسد، تا از اين كتابت اثرى باقى باشد، فرشتگان الهی دائما براى او استغفار می كنند و هر كه فضيلتى از فضايل او را گوش كند، حق تعالى گناهانى كه اكتساب آنها از راه گوش بوده ببخشد، و هر كه به كتابى كه از فضائل او در آن نوشته شده باشد، نظر كند، حق تعالى گناهانى كه از نگاه اندوخته باشد بيامرزد. بعد از آن فرمود: نظر به روى على بن ابى‌طالب (علیهما السلام) عبادت است و ذكر او عبادت است و خداوند متعال ايمان هيچ بنده‌ای از بندگانش را قبول نمي كند مگر به ولايت على بن ابى‌طالب (علیهما السلام) و برائت از دشمنان او».[4]
[1]. فتال نيشابورى، محمد بن حسن، روضة الواعظين و بصیرة المتعظین، مترجم: مهدوى دامغانى، محمود، ص 191 و 192.
[2]. همان، ص 185.
[3]. صدوق، محمد بن على، الخصال، ترجمه: جعفرى، يعقوب، ج 2، ص 375 و 377.
[4]. ابن شاذان، محمد بن احمد، مائة منقبة من مناقب أمير المؤمنين و الأئمة من ولده (عليهمالسلام) من طريق العامة، ص 177.