searchicon

کپی شد

مقصود از خنّاس در قرآن

قرآن کریم می فرماید: «مِنْ شَرِّ الْوَسْواسِ الْخَنَّاس».[1] در این آیه شریفه انسان باید از شرّ وسوسه های «خنّاس» به خدای متعال پناه ببرد.

«خنّاس» صيغه مبالغه از ماده «خُنُوس» به معناى جمع شدن و عقب رفتن است، اين به خاطر آن است كه شياطين هنگامى كه نام خدا برده مى‏شود عقب نشينى مى‏كنند، و از آن جا كه اين امر غالباً با پنهان شدن توأم است اين واژه به معناى «اختفاء» نيز آمده است. بنابر اين مفهوم آيه چنين است: بگو! من از شرّ وسوسه‏گر شيطان صفتى كه از نام خدا مى‏گريزد و پنهان مى‏گردد به خدا پناه مى‏برم.[2]

اصولاً «شياطين»، برنامه‏هاى خود را با مخفى كارى انجام می دهند، و گاه چنان در گوش جان انسان مى‏دمند كه انسان باور مى‏كند فكر، فكر خود او است، و از درون جانش جوشيده، و همين باعث اغوا و گمراهى او مى‏شود! كار شيطان تزيين و مخفى كردن باطل در لعابى از حق، و دروغ در پوسته‏اى از راست، و گناه در لباس عبادت، و گمراهى در پوشش هدايت است.[3]

خلاصه این که، شیاطین هم خودشان مخفى هستند، و هم برنامه‏هايشان پنهان است، و اين هشدارى است به همه رهروان راه حق كه منتظر نباشند شياطين را در چهره و قيافه اصلى ببينند، يا برنامه‏هايشان را در شكل انحرافى مشاهده كنند، هرگز چنين نيست، آنها وسواس خنّاس بوده و كارشان دروغ، نيرنگ، ريا كارى، ظاهرسازى و مخفى كردن حق است، پس، مقصود از خنّاس همان وسوسه های پنهانی شیاطین است.

بنابر این، انسان باید با اراده قوی و با استعانت و کمک از خدای متعال به وسوسه های شیطانی، اعتنا نکرده و خود را با خودسازی و تزکیه نفس از دام او برهاند.

برای آگاهی بیشتر درباره نجات از وسوسه ها و دوری از گناهان به سایت اسلام کوئست نمایه های زیر مراجعه شود:

1. «جلوگیری از وسوسۀ گناه»؛ سؤال 3859 (سایت اسلام کوئست: 4110).

2. «دفع افکار و خواطر بد»؛ سؤال 3525 (سایت اسلام کوئست: 3755).

3. «دور کردن افکار و تخیلات شهوانی»؛ سؤال 6819 (سایت اسلام کوئست: 6906).


[1] . الناس، 4.

[2] . مكارم شيرازى، ناصر، تفسیر نمونه، ج 27، ص 473، دار الكتب الإسلامية، تهران، چاپ اول، 1374ش.

[3] . همان.