معیار فاصلۀ بین دو نماز جمعه

اگر در جايى نماز جمعه برگزار شد نبايد در فاصله‏‌اى كمتر از يك فرسخى آن نماز جمعه ديگرى منعقد شود.[1] پس در این‌که در هر شهری باید یک نماز جمعه اقامه شود یا بیشتر، از نظر شرع ملاک، مقدار فاصلۀ بین دو نماز جمعه است.

بر این اساس؛ اگر با فاصلۀ يک فرسخ دو نماز جمعه اقامه شود، هر دو صحيح است.

لازم به تذكر است كه ميزان در مسافت، محل نماز جمعه است نه شهرى كه نماز جمعه در آن تشكيل شده است؛ بنابراين، در شهرهاى بزرگى كه طول آن چند فرسخ است مى‌‏توان چند نماز جمعه اقامه کرد.[2]

اگر در شهری دو نماز جمعه برگزار شود و فاصلۀ بین آن دو کم‌تر از یک فرسخ باشد، هرکدام که دیرتر شروع کرده‌باشند نماز آنان باطل است. اگر هر دو مقارن هم در یک لحظه تکبیرة الاحرام بگویند هر دو نماز باطل است.[3]

البته طبق نظر حضرت امام خمینی (ره)، امام جمعه باید منصوب از طرف ولی فقیه باشد؛ بنابراین، اگر در شهری یک امام جمعه منصوب از طرف ولی فقیه است و دیگری غیر منصوب، بنابر این فتوا نماز دومی باطل است.[4]

ضمناً از آن‌جا که شهرها معمولاً آن قدر بزرگ نیستند که از هر طرف یک فرسخ (6 کیلومتر) محدوده داشته‌باشند، برای هر شهری یک امام جمعه نصب می‌شود.

در این باره دیدگاه‌های مراجع عظام تقلید را مرور می‌کنیم:

دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی):

اگر بين محل برگزارى نماز جمعه يک فرسخ شرعى فاصله باشد، مانع ندارد.‏‏

دفتر حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانی (ره):

کمترين فاصله بين دو نماز جمعه بايد يک فرسخ باشد و يک نماز جمعه در يک شهر بخوانند کافی است و نماز جمعه و جماعت براي اجتماع مردم است و اگر کاري موجب تفرقه شود جايز نيست.

دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مدظله العالی):

ج: بايد بين اقامه دو نماز جمعه حداقل يک فرسخ فاصله باشد.

دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی):

فاصله دو نماز جمعه بايد كمتر از يک فرسخ نباشد كه اگر در كمتر از يک فرسخ دو نماز جمعه خوانده‌شود، نماز اوّلى صحيح و دومى باطل است.

[1] مراجع عظام می‌گویند: کم‌ترین فاصلۀ بین دو نماز جمعه، یک فرسخ است.

[2] توضیح المسائل مراجع، ج1، احکام نماز جمعه، ص 856.

[3] اجوبة الاستفتائات، آیت الله العظمی خامنه ای، ص 133، س 623؛  توضیح المسائل مراجع، ج1، احکام نماز جمعه، ص 844.

[4] استفتائات حضرت امام خمینی، ص 268، س 440.