کپی شد
مشاهیر برجسته یمن
در این نوشتار مختصر به برخی از مشاهیر و برجستگان یمن از جمله مشاهیر و بزرگان «زیدی»، «رسی»[1] و «شیعیان اثنی عشری»، اشاره می شود.
الف. مشاهیر، عالمان و بزرگان زیدی عبارتند از:
- الهادی الی الحق یحیی بن حسین؛ فقیه، متکلم، محقق، محدث، ادیب، شاعر، مبارز و نخستین امام شیعی زیدی یمن.
- المرتضی لدین الله محمد بن یحیی الهادی؛ فقیه، خطیب، متکلم، شاعر، ادیب و دومین فرمانروای طباطبایی یمن.
- ترجمان الدین احمد بن یحیی الهادی معروف به احمد ناصر؛ فقیه، اصولی، متکلم، محقق، شاعر و سومین فرمانروا از آل طباطبا.
- منتجب حسین بن احمد؛ فقیه و امام زیدی، وی پس از برادرش حسین قدرت را در دست گرفت.
- امام منصور قاسم بن علی عیّانی؛ فقیه، محقق، نویسنده و امام زیدی. او از نوادگان قاسم رسی است.
- الداعی الی اللـه یوسف بن یحیی بن احمد ناصر؛ فقیه، نویسنده و فرمانروای زیدی. چیزی از احوال او یافت نشده است.
- حسین بن قاسم عیانی؛ عالم، فقیه، متکلم، نویسنده و فرمانروای زیدی.
- امام عبدالله بن حمزه؛ فقیه، متکلم، محدث، محقق، مؤلف، ادیب، شاعر و فرمانروای زیدی.
- احمد موطئ بن حسین بن احمد؛ فقیه، ادیب و فرمانروای زیدی.
- امام مهدی ابوطیر احمد بن حسین؛ عالم و فرمانروای زیدی.
- امام مهدی محمد بن مطهر بن یحیی؛ فقیه، محدث و فرمانروای زیدی.
- امام مهدی احمد بن یحیی المرتضی؛ فقیه، متکلم، اصولی، ادیب، شاعر، محقق، مورخ و فرمانروای زیدی.
- امام هادی عزالدین بن حسن؛ فقیه، محدث، نویسنده و فرمانروای زیدی.
- المتوکّل علی اللـه یحیی شرف الدین؛ فقیه، شاعر و فرمانروای زیدی، نوادۀ محمد بن مطهر.
- مطهّر بن یحیی؛ پس از پدرش به امامت رسید.
- امام منصور قاسم بن محمد؛ فقیه، متکلم، محدث، ادیب، شاعر و فرمانروای زیدی.
- المؤید بن قاسم بن محمد؛ پس از پدرش به امامت رسید.
- ابراهیم بن محمد مؤیدی؛ اصولی، متکلم، مورخ و فرمانروای زیدی. وی پس از مدتی فرمانروایی، به نفع امام متوکل علی الله اسماعیل بن قاسم کناره‌گیری کرد.
- المتوکل علی الله اسماعیل بن قاسم؛ فقیه، متکلم، محقق، نویسنده و فرمانروای زیدی.[2]
- السید حمود عباس المؤید؛ وی هم اکنون مرجع زیدیه است و امامت جامع النهرین را بر عهده دارد.
- السید محمد بن محمد بن المنصور؛ وی مناصبی دولتی نیز داشته است.
- السید علی بن احمد الشهاری.
- السید عبدالله بن یحیی الدیلمی.
- محمد بن عبدالله الهدار.
- عباس احمد محمد الخطیب.
- عبدالرحمن حسین شایم.
- مجد الدین المؤیدی؛ وی در دوران حیات خود مرجع زیدیه بود.
- بدر الدین الحوثی؛ وی از عالمان بزرگ یمن در منطقه صعده بود. [3]
ب. مشاهیر، عالمان و بزرگان رسّی یمن عبارتند از:
- حسین بن بدرالدین بن محمد؛ فقیه، اصولی، محدث، محقق و نویسنده و از سلالۀ امام یحیی الهادی است.
- حسین بن محمد بن بدرالدین؛ فقیه و محدث. او از امام یحیی الهادی نسب می برد.
- دهماء بنت یحیی بن مرتضی؛ فقیه، ادیب، شاعر و محقق. او خواهر امام مهدی احمد بن یحیی است.
- احمد بن صلاح شرفی؛ فقیه، مورخ، محقق و نویسنده.
- احمد بن محمد بن لقمان؛ عالم، ادیب، فقیه، محقق و نویسنده.
- مهدی احمد بن یحیی؛ وی در قلعۀ غمار در خولان شام درگذشت.
- حسن بن احمد جلال یمنی؛ فقیه، عالم، محقق، نویسنده و شاعر.
- عبدالله بن احمد شرفی؛ عالم و مفسر قرآن.
- عبدالله بن عامر بن علی حسنی؛ عالم، ادیب و شاعر.
- ابراهیم بن محمد بن قاسم؛ عالم، فقیه، مورخ و قاضی.[4]
ج. مشاهیر، عالمان و بزرگان عالمان شیعیان اثنی عشری:
- شیخ احمد عبدالله الزایدی؛ بنیانگذار «رابطة الشیعة الجعفریة فی الیمن».
- شیخ احمد علی المرقب.
- شیخ علی احمد الاکوع.
- شیخ عبد الولی یحیی العکیمی.
- استاد عبد الله علی الجبلی.
- استاد عارف محمد أنیس.
- استاد عدنان یحیی الجنید.
- استاد محمد عبد الرحمن السقاف.
- شیخ محمد أحمد الردمانی.
این نه نفر اعضای هیئت امنای رابطة الشیعة جعفریة فی الیمن هستند.
- علی بن علی فارع؛ وی ریاست رابطه الشیعه الجعفریه را بر عهده داشت که در سال ۲۰۱۳ م توسط نیروهای القاعده به شهادت رسید.
- مبخوت هادی کرشان؛ رئیس شیعه جعفریه در منطقه جوف.
- یحیی طالب الشریف.[5]
[1]. در میان دولت های شیعی جهان اسلام، دولت آل رسّی زیدی یمن، به علت قدمت و دیرپایی، از شهرت به سزایی برخوردار است. وجود آثار علمی بسیار و مزارات درخور احترام، حکایت از مقبولیت دیرینه آنان در این سرزمین دارد. آن چه بر نام آوری ماندگاری این خاندان افزوده است، خدمات علمی رهبران سیاسی و دولتمردان فرهنگی زیدیه، در دوره نخست حکمرانی آنها بر یمن از سال 284 قمری برابر با 897 میلادی تا 455 قمری برابر با 1062 م که جمعا معادل 165 سال میلادی و 171 سال قمری است. این دوره زمانی که از آغاز حکمرانی ائمه زیدیه رّسّی تا برآمدن صلیحیان اسماعیلی را شامل می شود، مشحون از تکاپوهای علمی ائمه رّسّی است که به توسعه و پایداری مذهب زیدیه و تحکیم هویت فقهی این مذهب در یمن منجر شده است. ر.ک: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
[2]. برگرفته از سایت ویکی فقه.
[3]. برگرفته از سایت ویکی شیعه.
[4]. برگرفته از سایت ویکی فقه و سایت ویکی شیعه.
[5]. برگرفته از سایت ویکی شیعه.