مسجد زیارت­گاه موحدان و تسبیح زمین برای اهل مسجد

یکی از فضایل و فواید مسجد برای اهل آن این است که، آنها در مسجد زائر خداوند تبارک و تعالی محسوب می شوند. این مطلب را پیامبر اسلام (ص) در ضمن حدیث قدسی از قول خداوند بزرگ این گونه بیان می دارد: «آگاه باشيد كه خانه‏هاى من در روى زمين مساجد هستند، كه براى اهل آسمان­ها روشنايى مى‏دهند، همان طورى كه ستارگان براى اهل زمين مى‏درخشند. پس خوشا به حال كسى كه در خانه خود، خود را پاک كند، آن وقت مرا در خانه‏ام (مسجد) زيارت نمايد. اى محمد، مژده بده به كسانى كه در تاريكى شب به مسجد مى‏روند، آنها در روز قيامت با نور درخشنده حركت خواهند نمود».[1]

همان گونه که ملاحظه می شود در این حدیث قدسی، از انسان مسجدی به «زائر خداوند» تعبیر شده که حق تعالی را در خانه او زیارت  می کند. بنابراین مسجد، محل زیارت خداوند متعال؛ یعنی مکانی است که انسان با انجام عبادت خالصانه خویش در آن، در اوج تقرب به حق تعالی قرار می گیرد و ملکوت این عبادت و حضور خالصانه در مسجد، به صورت نوری درخشان در تاریکی های عالم قیامت، برای او جلوه گر خواهد شد. تشبیه مساجد به ستاره های درخشان آسمان نیز گویا اشاره به همین معنا است. البته ممکن است این تشبیه اشاره به این معنا داشته باشد که، همان گونه که ستاره ها در دل تاریکی شب، مایه زینت آسمان و وسیله ای برای راه یابی و هدایت کسانی است که در دریاها و یا بیابان­ها راه خویش را گم کرده اند، مساجد نیز مایه زینت عالم خاک و انوار هدایتی هستند که انسان های خداجو بایستی مسیر هدایت و راه سعادت خود را از این مراکز مبارک بیابند و شاید نبی اکرم اسلام (ص) نیز از همین معنا خبر داده، در آن­جا که فرموده است: «مساجد انوار الهی است».[2]

یکی دیگر از فضایل و فواید مسجد برای اهل آن این است که، زمین برای اهل مسجد تسبیح می کند. امام صادق (ع) در حدیثی می فرماید: «کسی که به سوی مسجد گام بر می دارد، بر هیچ خشک و تری پا نمی گذارد، مگر این­که از زمین اول تا هفتم برای او تسبیح می کنند».[3] از این حدیث روشن می شود که تسبیح زمین و آسمان و سایر موجودات، تنها برای ذات مقدس حق تعالی نیست؛ بلکه بندگانی را که به قصد تعظیم شعائر الهی و یا هر انگیزه الهی دیگری به سوی مسجد می شتابند، نیز شناخته و مورد ستایش و تسبیح خویش قرار می دهند. گفتنی است که این احتمال وجود دارد که منظور از تسبیح زمین برای انسان­های مسجدی این باشد که زمین، خداوند متعال را تسبیح می گوید ولی ثواب آن نصیب انسان مسجدی می گردد.