کپی شد
مذهب آل‌بویه
در این گفتار کوتاه به آراء برخی از مورخان در باره مذهب آل‌بويه اشاره می‌شود:
ابن كثير مى‌گويد: تيره آل‌بويه، همه شيعه و رافضى بوده‌اند.[1] ابوالمحاسن می‌گوید: آل‌بويه به‌تشيع و رافضى‌بودن شهرت دارند.[2] در جای دیگری نیز می‌گوید: در اين‌كه آل‌بويه عموما پيرو مذهب شيعه و دوست‌دار اهل‌بيت (عليهم السلام) بوده‌اند، ترديدى نيست، سخن در اين است كه آيا آن‌ها شيعه دوازده امامى بوده‌اند يا زيدى مذهب؟ ظاهرا علت گمان زيدى‌بودن آن‌ها در بعضى از اذهان، اين بوده كه در ابتداى حمله معز الدوله به عراق، مردم مازندران با محمد بن الحسن زيدى بيعت كرده بودند و اين معنا سبب شده است كه بعضى تصور كنند كه آل‌بويه بر طريق مذهب زيد بن الحسن (عليه السلام) بوده‌اند.[3]
اقداماتى كه پادشاهان آل‌بويه به‌عنوان شعائر مذهبى شيعه و تقويت آن به‌كار بردند، نشان از دوازده‌امامى‌بودن آن‌ها دارد. اقداماتی؛ از قبيل تعطيل كارها به‌طور رسمى در روز عاشورا، بر‌پایى جشن و سرور در روز عيد غدير خم، ساختن گنبد و بار‌گاه بر روى قبر حضرت على و امام حسين (عليهما السلام) و ايجاد بناها و ديگر ساختمان‌هاى مذهبى، وقف نمودن ساختمان‌ها و املاكى براى امام على (عليه السلام)، اظهار ارادت آن‌ها نسبت به‌ساحت اميرالمؤمنين و امام حسين (علیهما السلام) در شكل زيارت و بهادادن به‌شيعيان، همه اين امور حاكى از توجه و عنايت خاص شاهان آل‌بويه به ائمه شيعه (علیهم السلام) و طرفدارى آن‌ها از شيعيان مى‌باشد.
ابن ابى الحديد در فضائل اميرالمؤمنين على (عليه السلام) مى‌گويد: چه بگويم در باره مردى كه اهل ذمّه با اين‌كه منكر نبوت پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله) بودند، او را دوست مى‌داشتند. فلاسفه كه معاند دين هستند،[4] برايش عظمت قائل‌اند. پادشاهان فرنگ و روم، صورت او را در معابد خود به‌تصوير مى‌كشيدند و پادشاهان ترک و ديلم، نقش شمايل او را بر شمشير خود مى‌آوردند. بر شمشير عضدالدوله (بزرگ‌ترین امیر آل‌بویه و از قدرتمندترین امیران شیعی ایران) و پدرش ركن الدوله (حسن بن بُویَه، ملقب به رکن الدوله، دومین برادر از سه برادرِ مؤسس سلسله آل‌بویه و حکمران منطقه جبال)، صورت اميرالمؤمنين على (عليه السلام) نقش شده بود و شمشير آلب‌ارسلان و فرزندش ملک‌شاه، مزين به‌تمثال على (عليه السلام) بود. همچنین پادشاهان از تصوير و تمثال آن‌حضرت، نشانه فتح و پيروزى را اميد داشتند.[5]
[1]. ابن كثير، اسماعيل بن عمر، البداية و النهاية، ج 11، ص 307.
[2]. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الظاهرة في ملوك المصر و القاهرة، تحقیق: شیال جمال الدین و شلتوت، فهیم محمد و طرخان، ابراهیم علی، ج 3، ص 307.
[3]. همان، ج 4، ص 14.
[4]. باید توجه داشت که منظور از فلاسفه معاند دين، همه فلاسفه نیستند؛ چراکه فیلسوفان موحد، مسلمان و شیعی مذهب، از بزرگ‌ترین دین‌داران و حامیان دین هستند.
[5]. ابن أبي الحديد، عبد الحميد بن هبة الله، شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد، محقق/ مصحح: ابراهيم، محمد ابوالفضل، ج 1، ص 29.