کپی شد
مدرسه دارالشفاء
مدرسه دارالشفاء ابتدا به نام مدرسه فتحعلى شاه خوانده مى شد. در دورانی که همه حجرات آن از پيكرش جدا گرديد، در سال 1307 قمرى شاهزاده كامران ميرزاى قاجار (بانى تذهيب (طلاکاری) گلدسته هاى صحن عتيق) اين مدرسه مستمندنشين تهى از طلبه را از دست غاصبان بيرون آورده و سردر آن را تجديد و حجراتش را تعمير نمود و آن را دارالشفاء گردانيد و در هر يک از حجراتش دو تختخواب براى بسترى ساختن بيماران نهاد و فضاى آن را باغچه‌بندى و گل‌كارى كرد، ولى حجرات شرقى مدرسه را براى سكونت پزشکان و پرستارانى كه مى بايست در تمام ساعات روز و شب مراقب بيماران مى‌بودند اختصاص داد؛ يعنى دو تا سه حجره را براى يک نفر در نظر گرفته، جلوی درهاى آن‌ها را از طرف مدرسه ديوار كشيد و براى هر خانه درى به مدرسه بازگذاشت و از اراضى پشت مدرسه براى هر خانه محوطه‌اى منظور نموده، ديواركشى كرد و براى هر يک درى هم به جانب قطعه زمين مزبور بنا نهاد.
اين زمين كه در پشت دو مدرسه از جلو لايروبى بركه (مخزن آب انبار) و حفر چاه هاى آب و فاضلاب جهت حمام و انبار ساختن بوته و تيغ و سوخت زمستانى در نظر گرفته بودند كه از دالان زاويه شمال شرقى فيضيه هم درى به همين محوطه باز بود تا كسبه و حمامى بتوانند به داخل مدرسه رفت و آمد كنند.
در اين دالان، حجره بزرگ و تاريكى وجود داشت كه شخصى به نام حسين بلبلى‌پز با هيكلى رشيد در آن جا زندگى مى كرد؛ به علاوه آن جا كارگاه طباخى و انبار سوخت او شده بود.
پس از مدتى حجرات شرقى از مدرسه يا بيمارستان جدا گرديد و به چند خانه براى سكونت متصديان دارالشفاء تبديل و تخصيص يافت.
هنگامى كه شاهزاده كامران ميرزا از دنيا رفت اين خانه باز هم در تصرف بعضى از خدام مستمند و نيرومند در آمد و به مرور مورد تملک آنان قرار گرفت. در نتیجه در قسمت شرقى دارالشفاء به جاى حجرات چند خانه ايجاد شد و از سوى ديگر، محل رفت و آمد زوار، از خيابان حضرتى به جانب روضه شريفه شده بود و مدرسه با ناامنى و عدم استقلال مواجه گرديد به طورى كه حتى شب ها هم نمى توانستند در آن را ببندند؛ زيرا با اعتراض ساكنان خانه‌ها مواجه مى گرديدند.
به تدريج حجرات شمالى هم به تصرف مسافر خانه‌هاى خيابان حضرتى و كسبه آن درآمد و انبار كالاهاى پيشهوران گشت، چنان كه كليه حجرات مدرسه فيضيه نيز انبار بقالان و احياناً محل كسب يكى دو صحاف شده بود و ساختمان مدرسه دارالشفاء در جانب غربى و اتاق برجى شكل مقابل آن در جانب شرقى و غرفه روى آن كه مخزن كتابخانه گرديده بود، در تصرف چندتن قهوه چى درآمد، محوطه مدارس هم مشترى نشين اين قهوه خانه عمومى شده بود.
وضع اين دو مدرسه تا سال 1293 شمسی به اين منوال بود؛ تا آن زمانی كه مرحوم آيه الله فيض به تدريج حجره‌های آن‌ها را طلبه نشين ساخته و از تصرف غاصبان بيرون آورد و مى‌توان گفت كه از آن تاريخ به بعد، دوره آغازین حوزه علميه قم شروع شد.
پس از تأسيس حوزه علميه قم، مرحوم آيه الله العظمى حائرى به مرمت آن پرداخت و بعد از رحلت آن مرحوم، مرد خيرى به نام حاج ميرزا محمد على توتون فروش در سال 1320 شمسى روى حجرات غربى آن را غرفه سازى كرد. در سال 1335 مرحوم آيه الله العظمى بروجردى نيمى از خانه هاى شرقى مدرسه را از متصرفين خريدارى كرده و به احداث حجرات و غرفاتى در جنوب و شرق آن پرداخت و بيست و شش حجره بر حجرات مدرسه اضافه كرد.
البته در اين مدرسه تغييرات ديگرى نيز در سال هاى متمادى از نظر سبک بنا و ساختمان رخ داده است؛ به گونه اى كه هم اكنون اين ساختمان، تغيير اساسى نموده و به هيچ وجه قابل مقايسه با ساختمان قبلى نيست و اكنون اين مدرسه مركز مديريت حوزه علميه قم گرديده است.[1]