ماتریدیه و براهین خداشناسی

ماتریدیه در خداشناسی از براهینی استفاده می‌کنند که برخی از آن‌ها منحصر به فرد است :

1. برهان شر

در بین متکلمان غیر دین‌دار، همیشه وجود شر عاملی برای به چالش کشیدن متکلمان متدین در اثبات وجود خدا بوده است، ولی ماتریدی از همین شر برای وجود خدا به این تقریر استفاده نموده است: «اگر عالم خود به‌ خود به‌وجود آمده بود، می‌بایست هر چیزی برای خود بهترین و نیکوترین صفات و حالات را پدید می‌آورد و در این‌صورت شرور و زشتی‌ها وجود نمی‌داشت (در حالی که شرور در عالم وجود دارد) و وجود این‌ها دلیل بر این است که جهان خود به خود به‌وجود نیامده، بلکه به ‌واسطه غیر از خود پدید آمده است».[1]

2. برهان حی و میت

در تقریر این برهان این‌گونه آمده است: «هر موجود جاندار از آغاز کار خود و از پدید آوردن مانند خود و از اصلاح مفاسد خود عاجز است، پس روشن می‌شود که این شیء جاندار از جانب غیر خود پدید آمده است».[2]

البته ماتریدیان در زمینه اثبات وجود خدا براهین دیگری نیز آورده‌اند که برگشت همه آنها به برهان حدوث بوده و به‌خاطر اطاله کلام از ذکر آنها خودداری می‌شود.

[1] . ماتریدی، ابو منصور، التوحید، تحقیق: الکیالی الحسینی، عاصم ابراهيم‏، ص 16.

[2]. همان.