قم از نظر آب و هوایی

آب و هوای قم در طبقه بندی اقلیمی کشور به دلیل نزدیک بودن به منطقه بیابانی مرکز ایران، در زمره آب و هوای نیمه بیابانی (جزو اقلیم کویری و خشک) محسوب می‌شود. قم دارای تابستان های گرم و خشک و زمستان های کم و بیش سرد است. اختلاف دمای سالانه نسبتاً زیاد و در اغلب اوقات خشکی هوا غلبه دارد. علی رغم آب و هوای خشک و نیمه بیابانی این استان، مناطق خوش آب و هوایی در اطراف شهر قم وجود دارد که برخوردار از آب و هوای سرد کوهستانی بوده و محل مناسبی برای گذران تعطیلات و ایام گرم سال می باشد.

جریانات جوی حاكم بر استان در فصل سرد سال، امواج غربی بوده كه عمدتاً امواج كم فشار مدیترانه ای و گاهی سودانی را وارد منطقه می كند. به علاوه در این فصل امواج پرفشاری كه دارای منشأ سیبری، شمال اروپا و مناطق قطبی هستند، از شمال شرق و شمال غرب، این منطقه را تحت تأثیر قرار می دهند. در فصل گرم سال جریانات غربی به سوی عرض های بالاتر تمایل پیدا كرده و امواج پر ارتفاع جنب حاره ای بر منطقه حاكم می شود كه پیامد آن ایجاد توده هوای گرم و خشک در اكثر مناطق كشور و از جمله استان قم می باشد. همچنین به علت استیلای بادهای خشک شرقی در بیشتر ایام گرم سال، مقدار رطوبت كاهش می یابد، لذا طبیعی است كه اقلیم اكثر مناطق این استان نیمه بیابانی با تابستانی گرم و خشک و زمستانی كم و بیش سرد باشد.

میانگین بارش وزنی استان قم طی دوره آماری (سال های 1365 تا 1390 ش) 0/161 میلیمتر بوده که بیشترین میزان بارش در مناطق کوهستانی کهک و دستجرد و کمترین بارش مربوط به مناطق شرقی استان (حاشیه دشت کویر) می باشد. میانگین دمای ایستگاه قم طی دوره آماری (سال های 1365 تا 1390 ش) 1/18 درجه سانتیگراد و میانگین دمای ایستگاه های سلفچگان و دستجرد طی دوره آماری (سال های 1382 تا 1390 ش) به ترتیب 8/16 و  6/16 درجه سانتیگراد بوده است.

با در نظر گرفتن سه شاخص عمده آب و هوایی؛ یعنی رطوبت، گرما و سرما می ‌توان گستره استان را از نظر تقسیمات اقلیمی به 3 پهنه اقلیمی؛ کوهستانی نیمه مرطوب، کوهپایه ای نیمه خشک و بیابانی خشک تقسیم كرد:

1. پهنه کوهستانی نیمه مرطوب، با تابستان معتدل و زمستان بسیار سرد در غرب و جنوب استان (بخش خلجستان  و کهک).

2. پهنه کوهپایه ای نیمه خشک، با تابستان گرم و زمستان سرد در مناطق مرکزی استان (قسمت مرکزی و غربی بخش مرکزی و بخش جعفر آباد).

3. پهنه بیابانی خشک، با تابستان گرم و زمستان سرد در قسمت های شرقی و شمالی استان، حاشیه دریاچه نمک و دریاچه حوض سلطان).[1]