قضا و قدر در آیات

علاوه بر این که در چندين آيه از قرآن به طور كلى تغيير قضاى الاهى و سرنوشت مردم به وسيلۀ كارهاى خوب يا بد آنها مورد تاكيد واقع شده است.^[1]از مواردی که قضای الاهی تغییر کرده است جريان حضرت يونس است كه قرآن هم دربارۀ شخص او و هم دربارۀ قوم او از چنين تغييرى خبر داده است؛ « فَلَوْ لا أَنَّهُ كانَ مِنَ الْمُسَبِّحينَ لَلَبِثَ في بَطْنِهِ إِلى‏ يَوْمِ يُبْعَثُونَ‏»[2] «فَلَوْ لا كانَتْ قَرْيَةٌ آمَنَتْ فَنَفَعَها إيمانُها إِلاّ قَوْمَ يُونُسَ لَمّا آمَنُوا كَشَفْنا عَنْهُمْ عَذابَ الْخِزْيِ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ مَتَّعْناهُمْ إِلى‏ حينٍ‏»[3]، در آيۀ نخست اظهار مى‏دارد كه قرار بود يونس تا روز قيامت در شكم ماهى بماند ولى او در شكم ماهى به تسبيح خدا پرداخت و خدا اين قضا را تغيير داد و او را از شكم ماهى بيرون آورد و از آيه بعدى فهميده مى‏شود كه قرار بود بر قوم يونس بلا نازل شود ولى اين قوم وقتى آثار بلا را ديدند ايمان آوردند و آن بلا از آنان برداشته شد و تا مدت ها در رفاه و آسايش بودند.