فیلم وسینما

فیلم و سینما

فیلم و سینما به عنوان یکی از مهم ترین وسایل ارتباط جمعی در زندگی روزمره افراد، ساختار زندگی انسان ها، چگونگی برقراری ارتباطات درون گروهی و برون گروهی و حتی اندیشه هر فرد برای چگونه زیستن است. به طوری که می توان گفت بسیاری از اندیشه ها، عقاید، نگرش ها و در یک روند کلی، فلسفه زندگی انسان ها در جهان معاصر با فیلم شکل می گیرد، تغییر می کند، اصلاح یا تخریب می شود و در کردار و سلوک آنان نیز نمایان می شود.

تأثیرات کلی فیلم های ترسناک

شکی نیست که فیلم ها تأثیراتی روی افراد می گذارند فیلم های؛ خوب تأثیرات مثبت و فیلم های بد تأثیرات منفی دارند در این جا به برخی از آثار و آفات کلی فیلم های ترسناک – مانند فیلم هایی که در بردارنده روح و جن هستند – هم چنین حکم شرعی ساختن و دیدن آنها در زیر بیان می شود:

1. گاهی محتوای فیلم های ترسناک، مدّت ها زندگی فرد را دگرگون می کند و ساختار شخصیتی او را به صورت منفی پایه ریزی نموده و تأثیرات تخریبی را به همراه دارد؛ چرا که خواسته ها، آرزوها و احساسات انسان در فیلم ها به نمایش درآمده و بیننده خود را مانند یک بازیگر در فیلم فرض می کند و رفتار و حركات او را تقلید کند.

2. برخی از این گونه فیلم ها، تا حد زیادی با ارزش ها و فرهنگ موجود در جامعه اسلامی تضاد داشته، و با آن چه در ساخت فرهنگی جامعه ما ارزش محسوب می شود انطباق ندارند و این تضاد فرهنگی سبب می شود که نسل جوان احساس ناكامی كرده، بین خواسته های خود و آن چه جامعه و سیستم ارزشی حاكم بر آن از او می خواهد تعارض ببیند و همین احساس ناكامی و تعارض عاملی برای نزدیك شدن به اضطراب و بیماری روانی خواهد بود.

3. نوع فیلم های ترسناکی که فعلاً در جامعه هست، نقش عمده و اساسی در ایجاد مشکلات گوناگون در نسل جوان و حتی بزرگسالان دارد؛ زیرا اکثر این فیلم ها حاوی مضامین منفی هستند و صحنه های انحرافی فراوانی در آن ها به نمایش گذاشته می شود و مسمومیت ذهنی برای افراد جامعه مخصوصاً نسل جوان ایجاد می کند و مسموم شدن ذهن نسل جوان و آینده ساز هر جامعه، به منزله از بین رفتن هویت شخصی و ملی آن کشور است.

4. وقتی دیدن یک فیلم ترسناک در انسان اضطراب، ترس و بیماری اعصاب ایجاد کرد، آرامش و آسایش را از انسان گرفته و در نتیجه، انسان در عبادات خود موفق نبوده و حوصله و حضور قلب نداشته و ایمان انسان را که بقاء و تقویت آن به عبادت و بندگی خدای متعال بستگی دارد، به خطر می اندازد.

5. از آن جا که بیشتر فیلم های ترسناک، توسط تهیه کنندگان و کارگردانان سینماهای غربى ساخته می شوند،در بردارنده افكار گمراه كننده و تحريف حقايق هستند و غالباً مشاهده آنها باعث گمراهى مى‏گردد.

حکم شرعی ساختن و دیدن فیلم های ترسناک:

حضرت آیة الله مکارم شیرازی: فيلم هاى بد آموز و زيان بار، مانند فیلم های جنسى و وحشت زا و امثال آن، حرام است، ولی فیلم های آموزنده يا لااقل سرگرم كننده بدون مفسده، نه تنها اشكالى ندارد، بلكه گاه بسيار مفيد و مؤثّر، و سبب پيشرفت اهداف اسلامى است، اما فیلم های ترسناکی که به منظور یاد مرگ انداختن مخاطبان ساخته شود، اگر موجب ضرر و زیانی نباشد، جایز است.[1]

برای آگاهی بیشتر پاسخ های 2602 (سایت اسلام کوئست: 2736) و 7767 (سایت اسلام کوئست: 7833) مطالعه کنید.

دانلود فیلم و موزیک از اینترنت

دانلود و نگاه کردن به فیلم مبتذل و مستهجن، همچنین موزیک که از موارد موسیقی حرام باشد حتی با  اجازه صاحبان سایت ها و با پرداخت قیمت آنها حرام است، اما فیلم ها و موزیک هایی که دیدن و گوش کردن آنها جایز است باید با رعایت شرایطی که صاحبان سایت ها و پایگاه ها تعیین نموده اند و با پرداخت قیمت آنها دانلود شود در غیر این صورت سرقت محسوب شده و جایز نمی باشد.

پاسخ دفاتر مراجع معظم تقلید به این که آیا جایز است از طریق اینترنت از سایت های دشمن که ما را تحریم کرده اند جنس اینترنتی یا نرم افزار سرقت کنیم؟، به این شرح است:

دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مدظله العالی):

سرقت به هر نحو که باشد جایز نیست.[2]

دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی):

با توجه به این که این امور باعث بدنمایی چهرۀ مسلمین با ایمان می شود باید از این امور اجتناب کرد.[3]

برای آگاهی بیشتر مراجعه شود به:

نمایه: حق كپي رایت، سؤال 2540 (سایت اسلام کوئست: 2675).

حکم دیدن تصاویری از سر بریدن شیعیان

دیدن این گونه فیلم ها و سی دی ها ابتداً اشکالی ندارد؛ یعنی اگر کسی این نوع فیلم به دستش رسید و بخواهد نگاه کند از نظر شرعی اشکال ندارد، اما از باب حکم ثانوی اگر موجب پخش یا ترویج بشود، جایز نیست؛ چرا که این مسئله اولاً: باعث جریحه دار شدن قلوب مردم خواهد شد. ثانیاً:ً باعث رعب و وحشت در بین مردم و به گونه ای تأیید آنان می گردد، و خواسته های دشمنان از این طریق تأمین می شود.

ثالثاً: در اثر ترویج این کار، قبح و زشتی آنان از بین رفته و به یک مسئلۀ عادی تبدیل می گردد، در حالی که در اسلام از ریختن خون انسان به ویژه انسان های بی گناه، شدیداً نهی شده است.

رابعاً: باعث تفرقه در بین صفوف مسلمانان شده و به درگیری بین فرقه ها خواهد انجامید.

نظر مراجع عظام تقلید در خصوص دیدن تصاویر سربریدن شیعیان به شرح زیر می باشد:

حضرت آية الله العظمي خامنه ای (مدظله العالی):

صرف ديدن فى نفسه اشکال ندارد.‏

حضرت آية الله العظمي فاضل لنکراني(ره):

بهتر است از نگاه کردن به اين گونه تصاوير خودداري شود.

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی):

با توجه به این که این گونه سی دی ها سبب اختلاف بیشتر می شود باید از آن اجتناب کرد.

فیلم و انحرافات

(درحال تکمیل است)

دیدن فیلم ها و عکس های مستهجن

مرد نمی تواند به هیچ قسمت از بدن زنان نامحرم نگاه کند، و فقط به دست ها تا مچ و گردی صورت، در صورتی که با شهوت نباشد می تواند نگاه کند.[4]

بر اساس فتوای مراجع، دیدن فیلم و عکس های مستهجن چه به قصد لذت و چه بدون آن، چه به جهت آموزش مسائل زناشویی و چه بدون آن، به دلیل آن که ديدن اين گونه فيلم‏ها هميشه با نگاه شهوت انگيز همراه است، جايز نيست.[5]

چنان چه فرد به قصد بیرون آمدن منی با خودش کاری کند که منی از او خارج گردد و این امر در اثر دیدن این گونه فیلم ها یا تصاویر یا دیدن بدن زنان، محقق شود، یا به غیر از آن ضمن آن که روزه دار روزه خود را باطل نموده است[6]، علاوه بر آن مرتکب گناه کبیره استمنا[7] نیز شده است و می بایست قضای آن روز را گرفته و نیز کفاره بپردازد.

لذا با توجه به آن چه ذکر شد دیدن فیلم های مستهجن جایز نیست و چنان چه فرد در اثر دیدن جنب شود کار حرامی انجام داده است که در واقع چنین عملی مصداق “استمنا” است.

استمنا این است که انسان با خودش کاری کند که از او منی خارج شود (جنب شود) این کار ممکن است با لمس کردن بدن خود، نگاه کردن به منظره های شهوت آلود (عکس، فیلم و …)، یا مطالعه کتاب ها و مطالب شهوت انگیز (داستان، رمان و …)، یا گوش دادن به مطالب شهوت انگیز (نوار، تلفن و …) و یا فکر و خیال در امور شهوانی به قصد بیرون آمدن منی، صورت گیرد که در هر صورت حرام است و از گناهان کبیره محسوب می شود.[8]

برای آگاهی بیشتر مراجعه شود به:

3. نمایه: افزایش میل جنسی با دیدن فیلم های مبتذل، سؤال شماره 3086 (سایت: 3339).

5. نمایه: آموزش زناشویی با فیلم شهوت انگیز، سؤال شماره 3743 (سایت اسلام کوئست: 3959).

نگاه کردن به فیلم های ماهواره ای

(درحال تکمیل است)

حکم دیدن عکس و فیلم نامحرم

نگاه کردن به تصویر زن نامحرم، حکم نگاه کردن به خود او را ندارد (مگر این که به صورت پخش زنده باشد). بنابراین، اگر نگاه از روی لذت نبوده و خوف افتادن به گناه نباشد و تصویر هم متعلّق به زن مسلمانی که بیننده آن را می شناسد، نباشد، اشکال ندارد.

لازم به ذکر است، اگرچه از نظر حکم فقهی و شرعی دیدن این گونه تصاویر با شرایط مذکور (بدون قصد لذت و …) اشکالی ندارد، ولی از لحاظ اخلاقی و روان شناسی اجتناب و دوری از این گونه مسائل لازم است؛ چرا که ممکن است دیدن این گونه عکس ها زمینه انحراف اخلاقی را در انسان ایجاد نماید. در این زمینه روایاتی هم از پیشوایان دین آمده است که می فرماید: بین حلال و حرام شبهاتی است که بیشتر از مردم آن را نمی دانند. کسی که از شبهات پرهیز کند اهل نجات است، و کسی که در شبهات واقع شود، در حرام افتاده است، مانند چوپانی که گوسفندانش در مرز زمین دیگران می چراند، احتمال آن دارد که وارد ملک و زمین دیگری شود… . در نتیجه باید تلاش کرد از این گونه مسائل دوری نمود.[9]،

دیدن فیلم های مذهبی

(درحال تکمیل است)

دیدن فیلم های آموزشی درسی

برای روشن شدن این موضوع آن را در قالب پرسش و پاسخ بیان می کنیم:

سؤال): دیدن فیلم های سانسور نشده، به قصد تقویت زبان انگلیسی با توجه به این که فیلم فی نفسه مبتذل نیست، ولی ممکن است در برخی از سکانس ها دارای صحنه های غیر اخلاقی هم باشد، حکمش چیست؟

جواب): در این موارد و موضوعات مشابه، ملاک واحدی از سوی فقها ارائه شده است؛ نگاه نکردن به قصد لذت، و عدم احتمال افتادن در گناه، دو شرط برای جواز نگاه کردن به این گونه فیلم ها است؛ یعنی اگر مشاهدۀ این گونه فلیم ها همراه با لذت و احتمال افتادن در گناه باشد، جایز نیست.

مقام معظم رهبری در پاسخ به سؤال زیر می فرمایند:

سؤال : دانشجويان رشته پزشكى در خلال تحصيل، عكس ها و فيلم‏هاى مختلفى را از اعضاى تناسلى بدن به قصد آموزش مى‏بينند، آيا اين عمل جايز است يا خير؟

ج: نگاه كردن به فيلم‏ها و تصاوير فى نفسه اشكال ندارد، به شرط اين كه به قصد لذت نبوده و خوف ارتكاب حرام هم وجود نداشته باشد.[10]

آموزش زناشویی با فیلم

عمل زناشویی، همبستری دو زوجی است که با یک دیگر پیمان زناشویی بسته و زندگی مشترک خود را شروع می کنند. این عمل بسیار مهم و مبارک بوده و تأثیر زیادی در زندگی زوجین دارد به همین دلیل لازم است که آداب آن طبق سنت اسلامی و آن چه در روایات و کتب اسلامی ذکر شده است انجام شود و از هر گونه گناه و نافرمانی خالق مهربان برای انجام این عمل خودداری شود ازجمله دیدن فیلم های مستهجن به بهانه آموزش این اعمال که در بسیاری از موارد از دام هایی است که شیاطین برای انحراف اشخاص و خانواده ها گسترده اند.

مقام معظم رهبری در پاسخ به این سؤال که: ديدن فيلم هايى كه راه صحيح نزديكى با زن باردار را آموزش مى‏دهند، براى مردان متأهل، با توجه به اين كه باعث به حرام افتادن آنان نمى‏شود، چه حكمى دارد؟ فرموده اند:”ديدن اين فيلم‏ها كه هميشه با نگاه شهوت برانگيز همراه است، جايز نيست.”[11]

هم چنین در پاسخ به این سؤال که: “آيا ديدن فيلم هاى شهوت‏انگيز براى فرد متأهل جايز است؟ فرموده اند: “اگر ديدن آنها به قصد تحريك شهوت باشد و يا موجب تحريك آن شود، جايز نيست.[12]

بنابر این دیدن چنین فیلم هایی حتی اگر جهت یادگیری اعمال شب زفاف بوده و شخص با دیدن آن به گناه هم نمی افتد باز هم جایز نیست به خاطر آن که ديدن اين فيلم‏ها هميشه با نگاه شهوت برانگيز همراه بوده و لذا جايز نمی باشد.

مگر برای معلولان فکری و کسانی که از نظر عقلی و جسمی عقب افتاده اند و فقط از این راه می توانند با مسائل آشنا شوند.

برای افزایش اطلاعات مورد نیاز به کتاب های:

1. ازدواج در اسلام، تألیف آیت الله مشکینی

2. ازدواج در اسلام، دکتر پاک نژاد

3. ازدواج در اسلام، آیت الله امینی

مراجعه شود.

و در صورت نیاز به سایت هایی که به صورت علمی به آموزش مسائل جنسی اقدام و از ایجاد فضای تحریک آمیز جنسی که غالبا با تصاویر و فیلم و… محقق می شود، پرهیز کرده اند، مراجعه فرمایید.

برای آگاهی بیشتر مراجعه شود به:

1.نمایه: حکم افزایش میل جنسی با دیدن فیلم های مبتذل، سؤال شماره 3086 (سایت اسلام کوئست: 3339).

حکم دیدن فیلم آمیزش حیوانات

نظر مراجع عظام تقلید در خصوص دیدن فیلم آمیزش حیوانات به شرح زیر می باشد:

حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی):

با توجه به ترتّب مفاسد و یا خوف گناه جایز نیست.

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی):

جایز نیست.

حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مدظله العالی):

دیدن آن با شهوت جایز نیست، بلکه به احتیاط واجب بدون شهوت نیز مشاهده نکند.

دیدن فیلم زناشویی تهیه شده از رابطه خود با همسر

پاسخ های دریافتی در رابطه با این موضوع از دفاتر مراجع عظام به این شرح است:

دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):

فى نفسه مانعى ندارد.

دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):

به احتیاط واجب جایز نیست.

دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

شرعاً اشکالی ندارد، ولی با توجه به این که همیشه احتمال دارد این گونه فیلم ها به دست دیگران بیفتد، بهتر آن است از این کار پرهیز شود.

خرید و فروش فیلم های زبان اصلی

در این رابطه به دیدگاه چند تن از مراجع عظام می پردازیم.

دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

چنان چه موجب فساد و انحراف شود و عکس ها و تصاویر برهنه و نیمه عریان باشد جایز  نیست.

دفتر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

دیدن فیلم هایی که مشتمل بر خلاف شرع است جایز نیست و حرام است و خرید و فروش آنها نیز  باطل است.

حضرت آیت الله مهدی هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این شرح است:

1. خرید و فروش چیزی که دارای منفعت عقلاییِ حلال باشد، بدون اشکال است. اگر فیلم های مزبور غیر از صحنه های مبتذل فایده دیگری نداشته باشد، خرید و فروش آن حرام است. ولی اگر این فیلم ها دارای منافع حلال عقلایی باشد و برای آن فروخته شود، فروش بلا اشکال است.

2. اگر فروش این فیلم ها باعث اشاعه فحشا شود. جایز نیست.

راه خود داری از نگاه به فیلم های غیر اخلاقی

در هر زمان، شیاطین، دام هایی برای به انحراف کشاندن اشخاص و خانواده های صالح، گسترده اند که با توجه به شرایط زمان ما و پیشرفت تکنولوژی شکل جدیدی پیدا کرده است و در همه جای دنیا این مهم دیده می شود. در این میان، سهم کشور های غربی و آمریکا بیشتر است؛ از این رو اشخاص و خانواده های متدیّن اگر مجبور به زندگی در چنین کشورهایی هستند، باید توجه داشته باشند که حفظ خود و زندگی و خانواده از شرّ این موانع سعادت و رستگاری، کار بسیار سخت و دشواری است، اما بسیار با ارزش است؛ زیرا یک نوع جهاد ،بلکه بالاترین نوع جهاد در راه خدا است که نیاز به استقامت و پافشاری دارد، و با استعانت از خداوند حتماً نتیجه مطلوب و خدا پسندانه نصیب انسان می شود. خداوند درباره چنین افرادی می فرماید: «بر کسانی که گفتند: پروردگار ما خدا است و ( در راه او ) استقامت و پایداری ورزیدند، فرشتگان نازل می شوند که مترسید و غمگین مباشید».[13]

در این مورد باید توجه داشت که برای از بین بردن هر دردی اول باید عامل آن درد را شناخت. گاهی چند عامل توأمان در ایجاد یک درد دخیل اند؛ مثلاً محیط بی بند و بار و دسترسی آسان، ارضا نشدن غریزۀ جنسی در رابطه مشروع، ضعیف شدن ایمان و گرایش به لذات دنیایی نامشروع و… از عواملی اند که می تواند فرد را به سمت گناه سوق دهد. انسان باید با زیرکی و تحلیل علمی و البته غیر مستقیم علت درد را دریابد و آن گاه به درمان آن اقدام نماید؛ از این رو به اجمال و کلی برای مبارزه با این گونه مشکلات نکاتی را بیان می کنیم:

1. درخواست خالصانه از خداوند.

2. ارتباط بیشتر با اشخاص متدیّن و با ایمان.

3. داشتن برنامۀ مستمر برای شنیدن کلام دانشمندان دینی و آگاه شدن با معارف عالی اسلام.

4. تذکر و یادآوری عزت، وقار و ارزش والای انسان مؤمن و پرهیزکار، به ویژه انسان های مؤمنی که در چنین جوامعی زندگی می کنند و هم رنگ جماعت نمی شوند و در مسیر صحیح و اسلامی قدم برمی دارند. و یادآوری این که گناه و معصیت ارزش و عزت انسانی را نابود می کند.

5. تذکر عواقب سوء و ناگوار دیدن این گونه از فیلم ها (بدبینی ،عدم اعتماد ، کشیده شدن به انحرافات بعدی)، و بیان این که اوّلاً دیدن چنین صحنه هایی هم از نظر اسلام حرام است.[14] و علت حرمت، وجود ضررها و مفاسدی است که یک نگاه مسموم ممکن است به دنبال داشته باشد.

6. پر کردن وقت هایی که احتمال دیدن این فیلم ها می رود با برنامه های مورد علاقه.