فلسفۀ هجرت عبدالعظیم حسنی به شهر رى

با توجه به شرائط نامناسب شهرهاى اسلامى در حجاز و تحت تعقيب بودن دوستان و وابستگان به اهل بیت عصمت و طهارت (ع) از سوى حاكمان ظالم، حضرت عبدالعظيم حسنى (ع) به شهر رى هجرت نمود. بايد ديد در اين شهر چه خصوصيت و جاذبه اى وجود داشته و چرا آن حضرت به يكى ديگر از شهرهاى اسلامى پناه نبرده است؟

به نظر می رسد علت هجرت آن حضرت به شهر رى، زمينه مناسب و جاذبۀ خاص اين شهر، نسبت به نياز جامعه شيعه براى هدايت و رهبرى بوده باشد؛ زيرا در سال 64 هجرى كه يزيد بن معاويه، پس از حكومت حدود سه ساله خود مرد و در شهرهاى عراق و حجاز، حركت­هاى ضد اموى و انتقام جویانه به حمايت اهل بيت (ع) شروع شد، طوری كه تاريخ بیان مى كند: یکی از مناطقی که اهالی آن­جا به عنوان مخالفت با بنى اميه دست به قيام زدند، مردم رى بودند.

در مقابل، حکومت وقت بعد از آن­که از قيام و حركات مردم رى احساس خطر نمود، عامر بن مسعود فرماندار كوفه، محمد بن عمرو بن عطارد را با لشكر نيرومندى به سوى رى اعزام داشت. اما، مردم رى، به فرماندهى فرخان رازى، براى دفع و سركوبى سپاهيان اموى قيام كردند و آنان را شكست داده و به سوى كوفه فرارى و متوارى نمودند.[1]

بنابراين، به نظر می رسد، با توجه به اين زمينه مساعد شيعى و انقلابى و نياز آنان به هدايت و رهبرى بوده است كه، حضرت عبدالعظيم (ع) براى پرورش اين تحرکات شيعى و انقلابى و تقويت استعدادهاى پاک اسلامى، اين شهر را به عنوان يک پايگاه تبليغ و مبارزه، براى سكونت و فعاليت خود انتخاب كرده باشد.

نا گفته نماند، شاید مخفی بودن تبلیغات آن حضرت در یک شهر شیعی، به دلیل رعایت مسائل امنیتی و در امان ماندن از دسیسه های حکومت و رسوخ جاسوسان حکومتی در دائره فعایت های انقلابی اییشان بوده، به علاوه این­که در همان زمان هم وضعیت جامعه در مواقع مختلف با هم تفاوت های زیادی داشته است.

آن­چه که بیشتر جلب نظر می کند این است که، هجرت حضرت عبدالعظيم (ع) به شهر رى به دستور امام هادى (ع) بوده است و همچنین، تشويق و تأكيدی كه، امام هادى (ع) نسبت به زيارت حضرت عبدالعظيم (ع) به عمل آورده عمدتاً به منظور تشكيل پايگاه تبليغ تشيع، است.[2]