فلسفه وجوب غسل برای حیض

تمام احکام و دستورهای اسلامی برای حفظ مصالح و منافع مادی و معنوی مردم وضع شده و به هيچ‌وجه هدف ديگری در كار نبوده‌است. خداوند می‌خواهد با اين احکام، هم طهارت معنوی و هم پاکیزگی جسمانی برای مردم فراهم شود. قرآن کریم در این باره می فرماید: «خدا نمى‌خواهد شما در رنج افتيد، بلكه مى‌خواهد كه شما را پاكيزه سازد».[1]  این آیه می‌خواهد يک قانون كلی را بيان ‌كند، و آن این‌كه احكام الهی در هيچ مورد به صورت تكليف شاق و طاقت فرسا نيست: «خداوند هيچ‌كس را جز به اندازه طاقتش مكلّف نمى‌كند».[2]

با این مقدمه درباره فلسفه غسل زنان باید گفت: اساساً حکمت و اسرار غسل، از جمله غسل حیض منحصر به تمیزی و نظافت ظاهری و جسمی نیست، بلکه جنبه معنوی آن بیشتر مورد نظر است؛ از همین رو است که غسل باید با قصد قربت انجام شود و گرنه حتی اگر نجاست ظاهری نیز وجود داشته و با غسل برطرف شود، آن غسل (بدون قصد قربت) صحیح نمی‌باشد. از نظر اسلام زن حائض حکم یک انسان به اصطلاح «محدث» یعنی انسان فاقد وضو و غسل را دارد که در آن حال از نماز و روزه محروم است. حیض؛ مانند موارد دیگری چون جنابت، خواب، بول، موجب حدث‌ است که اولاً: اختصاص به زنان ندارد و ثانیاً: با غسل و یا وضو مرتفع می شود.

اما آن‌چه در این تکلیف عبادی بیش از هرچیز حائز اهمیت است، فلسفه معنوی غسل است. خداوند متعال پس از بیان غسل، وضو و تیمم، می‌فرماید: راز این دستور آن است که شما پاک شوید: «لکن می خواهد شما را پاک و نعمتش را برای شما تمام گرداند».[3] این طهارت، محبوب خدای متعال است.