کپی شد
غسل، حنوط، کفن، نماز و دفن میت کرونایی
پرسش: اگر شخصی بر اثر بیماری واگیردار کروناویروس که طبق نظر متخصّصان، سرایت سریعی دارد، وفات کند در خصوص غسل، حنوط، کفن، نماز و دفن چنین میتی وظیفه چیست؟
پاسخ:
حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):
مجرد ابتلای به این بیماری، موجب سقوط احکام واجب مربوط به میت نمی‌شود؛ بنابراین با مراعات کامل نکات بهداشتی و استفاده از تجهیزات ایمنی –هر چند با صرف هزینه– باید حداقل واجب در مورد غسل، حنوط، کفن، نماز‌میت و دفن انجام گیرد. در صورت عدم امکان غسل ترتیبی، باید به صورت ارتماسی، غسل داده شود و در صورت عدم امکان غسل، با دست میت، میت را به ترتیب، بدل از غسل با آب و سدر، غسل با آب و کافور و غسل با آب خالص، تیمم داده و حنوط کنند و –هر چند از روی لباس– کفن کرده و دفن نمایند.[1]
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
- در مواردی که غُسل دادن میّت به سبب ترس از انتقال ویروس ممکن نیست، اگر تیمم دادن او توسط انسان زنده ـ هرچند با استفاده از دستکش ـ میسّر باشد، باید همین کار را انجام دهند؛ و اگر تیمم هم میسّر نباشد یا مقامات ذی‌ربط از آن ممانعت کنند، میّت را بدون غُسل و تیمم دفن کنند.
- در چنین شرایطی حنوط ساقط می‌شود و جایگزینی ندارد.
- واجب است میّت را با سه پارچه مخصوص کفن کنند هرچند از روی کیسه باشد، و اگر تکفین میّت با تمام آن‌ها میسّر نبود، به مقداری که میسّر است او را کفن کنند مانند اِزار (سرتاسری) که تمام بدن را می‌پوشاند.
- در صورت عدم امکان دفن بدون تابوت، دفن با تابوت جایز است، ولی در صورت امکان میّت را به پهلوی راست و رو به قبله درون تابوت بخوابانند، همانند زمانی که او را در خاک دفن می‌کنند.
- در فرض استفتاء (عدم انتقال ویروس در صورت دفن در قبرستان‌های عمومی)، ممانعت از دفن میّت در قبرستان‌های عمومی شهر جایز نیست، و مقامات ذی‌ربط موظفند تسهیل این امر را فراهم کنند. والله العالم.[2]
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی):
در صورت لزوم، فاضلاب جداگانه ای برای شستشو(ی قربانیان کرونا) تعبیه شود. در صورتی نیز که با فریز کردن یا سایر تمهیدات، امکان تجهیز کامل – هرچند با تأخیر- وجود داشته باشد باید چنین شود. هم‌چنین غسل ترتیبی بر غسل ارتماسی مقدم است و در هر صورت در غسل، لازم نیست دست کشیده شود. در فرض عدم امکان غسل، چنان‌چه امکان تیمم دادنِ بی‌خطر میّت -هر چند با رعایت بیشتر اصول بهداشتی- وجود ندارد، هم میت را با دستکش تیمم دهند و هم اگر مقدور است با استفاده از دست‌های خود میت این کار را انجام دهند. به هر حال تجهیز کامل میت شرعاً لازم است و فقط به مقدار اضطرار می‌توان از آن اغماض کرد.[3]
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
در صورتی‌که از نظر پزشکان متعهّد و متخصّص خطر جدی باشد، لازم است مراسمى؛ از قبیل غسل و مانند آن که سبب آلودگى می‌شود حذف گردد؛ و اگر تیمّم دادن و کفن کردن هرچند از روى پلاستیک اشکالى ایجاد نکند، باید انجام شود؛ و اگر آن‌هم ایجاد خطر می‌کند، باید به نماز سریع و ساده قناعت گردد.[4]
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی):
تاحد ممكن باید غسل و كفن صورت گیرد و حتماً نماز خوانده شود.[5]
حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته):
با توجه به توضیحات کارشناسان بهداشتی و پزشکان، امکان غسل دادن فوت‌شدگان بر اثر کرونا، با رعایت ضوابط بهداشتی و استفاده از تجهیزات ایمنی وجود دارد؛ بنابراین غسل میت در این موارد همچنان واجب است.[6]
[1]. خبرگزاری فارس، «مرور فتاوای مراجع تقلید درباره کرونا»؛ خبرگزاری رسمی حوزه، «نظر رهبر انقلاب درباره غسل، کفن و نماز میت بر اثر کرونا».
[2]. سایت رسمی دفتر مرجع عالی‌قدر آقای سید علی حسینی سیستانی (مُدّ ظلّه الشریف).
[3]. پايگاه اطلاع رساني دفتر مرجع عالی‌قدر حضرت آيت الله العظمي شبيري زنجاني (دام ظلّه العالي).
[4]. پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (دام ظله الشریف).
[5]. دفتر حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مد ظله العالی).
[6]. پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته).