عوامل پایداری در راه عقیده و ایمان

بعضی از مؤمنین گاهی مجبور هستند در محیط های غیر اسلامی، مخصوصا خارج از کشور زندگی کنند، به عنوان راهنمایی و هدایت به حق، به این افراد، باید گفت: دستورات و احکام دین به منظور سعادت و کمال انسان بر ما واجب شده است. مراقبت از اخلاق انسانی و اسلامی و عمل به دستورات دین و پای بندی به ارزش‏های دینی از اموری است که تأثیر مستقیم در سعادت دنیایی و بهبود زندگی دارد و زندگی پست حیوانی را به زندگی پاک و طیب تبدیل می کند، انسان هایی که واقعاً به دستورات دینی صحیح و خارج از التقاط و خرافات و افراط و تفریط مقید باشند، بیش ترین لذت را از زندگی خود می برند. و از طرف دیگر اگر انسان به این قوانین عمل نکند، تنها خود را از آثار و برکات مادی و معنوی آنها محروم کرده است و تنها به خود ضرر زده است و گرنه از این ناحیه هیچ ضرری متوجه دین و خدا نمی شود.

بر این اساس باید برای محروم نماندن از این آثار و برکات، در هر شرایطی ایمان خود را حفظ کنیم و به طور کامل به دستورات آن پایبند باشیم به ویژه اگر مجبور هستیم در محیط هایی زندگی کنیم که مظاهر فسق و فجور و گناه در آنها بیشتر است.

یکی از هشدارهای مهم و تأکیدهای مکرر در عصر غیبت، مراقبت از دین و ارزش‏های دینی است، تا گرفتار انحرافات فکری و عقیدتی نشده و به زرق و برق دنیا تمایل نداشته باشیم. پیامبر اکرم(ص) در مورد مؤمنان این عصر می‏فرمایند: هر یک از آنان (مؤمنان واقعی دوره غیبت) اعتقاد و دین خویش را با هر سختی حفظ می‏کنند. چنان که گویی، درختان خار مغیلان را در شب تاریک با دست پوست می‏کند، یا آتش پر دوام را با دست نگاه می‏دارد.[1]

حضرت علی(ع) در توصیف مؤمنان حقیقی می‏فرمایند: پس از غیبت امام عصر (عج)، مردم دچار حیرت و سرگردانی بسیار سختی می‏شوند؛ گروهی گمراه می‏شوند و گروهی دیگر، علی رغم تمام ناملایمات، بر هدایت‏ باقی مانند.[2]

یکی از عواملی که باعث از بین رفتن شخصیت انسان می شود، ارتکاب گناه است، کسی که دستورات خدا را زیر پا بگذارد و مطیع هوای نفس شیطانی خود شود، در حقیقت خدای مهربان را بر شیطان برتری داده، چنین شخصی در حقیقت به دست خود ارزش خود در نزد خدا را پایین آورده است. در حالی که اگر انسان ارزش و مقام والای خود را در پیشگاه خالق یکتا بداند، هیچ گاه خود را به بهای اندک نخواهد فروخت.

باید بدانیم اصل مقاومت در برابر گناه نشانۀ پايدارى در ايمان است، و حفظ ايمان در شرايط  و محیط های آلوده نياز به همت و تلاش بيشترى، به ویژه در دوران جوانى دارد، كه زمينۀ‏ گناهان مختلف بیشتر و جذاب تر، فرا روى انسان قرار مى‏گيرند، البته همان گونه كه جوان از پتانسيل بالايى براى انجام گناه برخوردار است، از طرف دیگر، نشاط و اميد و ارادۀ بيشتری براى پيگيرى زندگى سالم و مقابله با گناه را دارا است. از این رو با تلاش خود و عنایت پروردگار می تواند در مبارزه با شیطان و گناه سربلند باشد.

برای این منظور باید به نکات زیر توجه داشته کرد:

الف: از آن جا که زمينۀ گناه در ایام جوانى مساعد است: بايد سعی شود زمينه‏های گناه را از بين برد یا به حداقل رساند. زمينه‏هایى همانند خلوت یا شوخى با نامحرم ، تنها بودن در محیط کار و زندگی، دیدن فیلم و مناظر شهوت انگیز و حضور در مكان های گناه مانند کنار دریاها، استخرها و… .

ب: تقویت اراده: هر چه ارادۀ انسان قوی تر باشد در برابر گناه مقاوم تر خواهد بود.

ج: توجه به آثار گناه در زندگی.

د: توجه به آثار و عواقب کارهای ضد اخلاقی که در بعضی محیط ها انجام می گیرد، نظیر از بین رفتن عاطفه ها، گسستن کانون خانواده ، عدم احترام به پدر و مادر و معلم و…، می تواند نقش مهمی در حفظ ایمان داشته باشد.

حضرت رسول اكرم(ص) مى‏فرمايند: «در برابر گناهان پارسايى را پيشه كنيد؛ زيرا گناهان نابودكنندۀ خيرات مى‏باشند، همانا بنده كه مرتكب گناه مى‏شود آن آگاهى و علمى را كه قبلاً داشت فراموش مى‏كند».[3]

هـ: توجه به حضور امام زمان (ع) و آگاهی او از احوال مؤمنان در دوره غیبت.

و: ارتباط و پیروی از علمای متعهد؛ از آن جا که در عصر غیبت امام (عج)، تشخیص وظایف و تکالیف دینی برای افراد به راحتی امکان‏پذیر نیست، مسئولیت تبیین احکام دینی و هدایت مردم و حفظ ارزش‏های اسلامی و دفاع از مکتب اسلام بر عهده عالمان متعهد و با تقوا گذاشته شده است. آنان با استفاده از منابع اصیل دینی، یعنی قرآن و سنت، پاسخ گوی نیازهای دینی مردم هستند. امام هادی (ع) فرمودند: اگر نبودند عالمانی که مردم را به سوی او فرا می‏خوانند و به سوی او راهنمایی می‏کنند و با برهان‏های استوار از دین پاسداری می‏کنند و بندگان بیچاره و ناآگاه را از دام های ابلیس و پیروان او و هم چنین از دام های دشمنان اهل بیت (ع) رهایی می‏بخشند، هیچ کس بر دین خدا باقی نمی‏ماند. اما علمای دین، دل‏های متزلزل شیعیان ناتوان را حفظ می‏کنند، هم چنان که کشتی بان، سکان کشتی را حفظ می‏کند؛ این دسته از عالمان در نزد خداوند دارای فضیلت و مقام بسیار والایی هستند.[4]

شرط اصلی حفظ سلامت فکری و عقیدتی مردم در عصر غیبت، پیروی از این علمای متعهد است. در همین زمینه وقتی از امام عصر (ع) سؤال شد که در زمان غیبت ‏شما، به چه کسانی مراجعه کنیم و در حوادثی که پیش می‏آید از چه کسانی کسب تکلیف کنیم و رهنمودهای چه قشری را وسیله هدایت ‏خود قرار دهیم؟، آن حضرت فرمودند: در حوادثی که برای شما رخ می‏دهد به راویان احادیث‏ها (فقهای جامع الشرایط) مراجعه کنید، چرا که آنان حجت ما بر شمایند و من حجت‏ خدایم.[5]

به این ترتیب، برای حفظ عقاید و ایمان، مردم موظف شده‏اند که در عصر غیبت ‏به عالمان با تقوا و فقیهان واجد الشرایط مراجعه کنند و معالم دین خود را از آنان بیاموزند و تمام رویدادهای زندگی خویش را هماهنگ با دستورالعمل‏هایی که از متن تعالیم دینی به دست آمده است هماهنگ سازند.

بدیهی است اگر مردم در این امر، بدون تقصیر و کوتاهی به انجام وظیفه بپردازند، نه تنها فتنه‏های عصر غیبت و دسیسه‏های دشمنان و مدعیان دروغین دین شناس و . . . صدمه‏ای به دین و اعتقاد آنان نمی‏زند، بلکه عملکرد آنان در چهار چوب تعالیم دینی، روز به روز زمینه ظهور حضرت مهدی(عج) و حاکمیت احکام و ارزش‏های الهی را در سراسر جهان فراهم خواهد ساخت،[6] ان شاء الله.