searchicon

کپی شد

عدم نزاع بین فرشتگان

بر اساس آموزه های دینی، بر این باوریم فرشتگان در کارهایی که به آنان محول می شود هیچ گونه تخطی و نافرمانی ندارند.

خداوند در توصیف فرشتگان می فرماید: هرگز فرمان خدا را مخالفت نمى كنند و آنچه را فرمان داده شده اند (به طور كامل) اجرا مى نمايند؛[1] یعنی فرشتگان اوامر و دستورات الاهی را می پذیرند و نسبت به آن پای بند هستند.[2]

البته بايد توجه داشت كه اطاعت و ترک نافرمانی فرشتگان يک نوع اطاعت تكوينى است نه تشريعى، و اطاعت تكوينى هميشه وجود دارد، و به سخن ديگر آنان آن چنان ساخته شده اند كه فرمان الاهى را با كمال ميل و رغبت و در عين اختيار اجرا مى كنند.[3]

و نيز تكليف فرشتگان نظیر تكليف ما انسان ها نيست… آنان داراى ذواتى طاهره و نوريه هستند كه اراده‏ نمى كنند مگر آن چه خدا اراده كرده باشد، و انجام نمى دهند مگر آنچه او مأمورشان كرده باشد، هم چنان كه فرمود: “بَلْ عِبادٌ مُكْرَمُونَ لا يَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَ هُمْ بِأَمْرِهِ يَعْمَلُونَ”،[4] و به همين جهت در عالم فرشتگان جزا و پاداشى نيست، نه ثوابى و نه عقابى، و در حقيقت فرشتگان مكلف به تكاليف تكوينى اند، نه امر و نهى هاى تشريعى، و تكاليف تكوينيشان هم به خاطر اختلافى كه در درجات آنان هست مختلف است.[5] بدیهی است بر همین اساس نیز فرشتگان نباید با هم دیگر اختلاف داشته باشند.

با توجه به مطالبی که در بالا مطرح شد تحقیقاً میان فرشتگان اختلاف به معنای نزاع و جنگ وجود ندارد نهایت این که شاید بتوانیم اختلاف و تفاوت در سلیقه ها را بین آنها بپذیریم.

خداوند در قرآن از جانب پیامبر خاتم (ص) می فرماید: من (پیامبر) از ملأ اعلى (و فرشتگان عالم بالا) به هنگامى كه (درباره آفرينش آدم) مخاصمه مى كردند خبر ندارم‏.‏[6]

بدیهی است اگر منظور از اختصام در آیه همچنان که از احاديث[7] استفاده مى شود، بحث و گفتگوى فرشتگان و سؤال و جواب در بين خودشان باشد نه جدال و كشمكش،[8] می تواند گواه ادعای ما باشد.[9]



[1]. تحریم، 6.

[2]. فخرالدين رازى، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتيح الغيب، ج ‏30، ص 573، چاپ سوم، دار احياء التراث العربى‏، بيروت‏، 1420 ق‏.

[3]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسير نمونه، ج ‏24، ص 288.

[4]. انبیا، 27.

[5]. طباطبایی، محمد حسین، الميزان، موسوی همدانی، سيد محمد باقر، ج ‏19، ص 561 و 562، چاپ پنجم، دفتر انتشارات اسلامى جامعه مدرسين حوزه علميه قم‏، 1374 ش‏.

[6]. صاد، 69.

[7]. مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار، ج 18، ص 375، مؤسسۀ الوفاء، بیروت لبنان، 1404 هـ ق. پيامبر (ص) از يكى از يارانش پرسيد: آيا مى دانى فرشتگان عالم بالا در چه چيز بحث و گفتگو مى كنند؟! عرض كرد: نه. فرمود: آنها در مورد كفارات (كارهايى كه گناهان را جبران مى‏كند) و درجات (آنچه بر درجات انسان مى افزايد) به گفت و گو پرداختند: اما كفارات، وضو با آب سرد در سرماى زمستان گرفتن، و به سوى نماز جماعت گام برداشتن، و انتظار نمازى بعد از نماز ديگر كشيدن است، و اما درجات، بسيار سلام كردن و اطعام طعام نمودن، و نماز در شب به هنگامى كه چشم مردم در خواب است باشد.

[8]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسير نمونه، ج ‏19، ص 333.

[9]. البته در این جا نیز بسیاری معتقدند که منظور گفت و گوی فرشتگان با خداوند است نه بین خودشان.برای اطلاع بیشتر به تفاسیر در ذیل آیۀ مربوط مراجعه نمایید.