طبقات دروزیه

امروزه جامعه دروزی به دو بخش یا طبقه تقسیم شده است:

1. طبقه عقال (عاقلان) که همان عالمان دینی هستند و در رأس آنها «شیخ عقل» است. فعلا شیخ عقل این طایفه «محمد ابو شقرا» است.
2. طبقه جهال یا مردم عادی که گروه اکثریت جامعه دروزی را تشکیل می دهند، رهبری دینی این طایفه با شیخ عقل، و رهبری سیاسی با شخص دیگری است. در حال حاضر «ولید جنبلاط»، فرزند کمال جنبلاط، رهبری سیاسی این فرقه را در لبنان بر عهده دارد.[1]

با توجه به نقش مهمی که خانواده جنبلاط در سرنوشت سیاسی این فرقه دارند، شایسته است به طور اختصار از آنها نیز سخنی گفته شود.

جنبلاطیه

جنبلاطيه منسوب به «سعيد بن مصطفى بن حسين جان پولاد قاسم كردى» هستند. این طائفه در ولايت كلز (نزديك حلب) مى‏زيستند و کلز از توابع معرّة النعمان به شمار مى‏رفت. جان پولاد اول رئيس این طائفه و كُرد بود، از اين جهت ايشان را بنا بر انتساب به وى جنبلاطيه خوانده‏اند. نام این خاندان در اصل «جان پولاد» بوده؛ یعنی کسانی که جانی به سختی پولاد دارند.[2]

يكى از اعقاب وى، حسين پاشا بن جان پولاد كردى بود كه او نيز در كلز (كلس) فرمانروايى داشت و در سال 1104 هـ كشته شد.

اين عشيره همگى مذهب «دروزى» داشتند و در اوايل قرن هفدهم ميلادى از كلس؛ يعنى سوريه به لبنان مهاجرت كردند و سبب هجرت ايشان دعوتى بود كه در سال 1630م، امير فخر الدين معنى دوم (1572- 1635م)؛ حاكم شوف از ايشان كرد. وى با جان پولاد عقد دوستى بست تا بتواند به يارى او بر دشمنانش غلبه يابد.

از مشاهير اين خانواده امير جان پولاد معروف به «ابن عربى» (در گذشته 1572م) مى‏باشد كه در معرة النعمان و كلس مى‏زيست.

چنان كه در پيش گفته شد جان پولاد بن سعيد كردى در سال 1630م از حلب به لبنان آمد و در ناحيه شوف با قبيله خود اقامت گزيد. وى در سال 1640 م در گذشت و فرزندش رباح به جاى او نشست.

سپس على بن رباح، نواده وى از طرف امير حيدر شهابى؛ والى جبل لبنان بر نواحى شوف دست يافت (1712 م).

از مشاهير جنبلاطيه در قرن 19، سعيد بن شيخ بشير جنبلاطى است كه از سرداران ابراهيم پاشا بن محمد على، فاتح مصر و شام بود و در جنگ‌هايى كه بين «دروز» و «نصارى» در سال 1841 م واقع شد، دست داشت. وى در سال 1841 درگذشت.[3]

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:

1. فرهنگ فرق اسلامی،‌ جواد مشکور.
2. تحقیق جدید در تاریخ و جامعه دروزیان، احمد نمایی.

[1]. گروه مذاهب اسلامی، اسماعیلیه (مجموعه مقالات)، ص 540. برگرفته از سایت اندیشه قم.

[2]. برگرفته از ترجمان.

[3]. بدوی، عبد الرحمن، مذاهب الاسلاميين، ج 2، ص 632 و 633.