صابئین مندایی

صابئین مندایى عمدتاً در باتلاق‌‏هاى میان دجله و فرات و اطراف کارون زندگى مى‏‌کرده‌‏اند و از جمله مراسم ایشان تعمیدگرى مى‏باشد. اینان در میان مسلمانان به صابئین یا صبى‏‌ها اشتهار دارند. خاورشناسان بر اساس برخى قراین لغوى و آن‌چه ابن‏‌ندیم در کتاب «الفهرست» بدان اشاره کرده، از این گروه با نام «مغتسله» یاد کرده است.[1]

صابئین در ایران، کسانی هستند که لباس سفید به‌تن می‌کنند و سپیده‌دم یکشنبه‌ها برای غسل تعمید و نماز کنار رودخانه کارون می‌روند. آن‌ها را در خوزستان به‌نام «صابئین مندایی» می‌شناسند.

مندایی‌ها که خود را پیروان حضرت یحیی (علیه السلام)، می‌دانند، رسوم و سنت‌های خاصی دارند که با آیین هزاران ساله، آن‌ها را به‌جای می‌آورند. در دین مندایی طلاق وجود ندارد،[2] آن‌ها فقط از گوشت گوسفند نر استفاده می‌کنند، نمازشان را کنار رودخانه می‌خوانند، زبان و خطی خاص دارند و دروغ را به‌شدت نهی می‌کنند. آب را مقدس می‌دانند و معتقد هستند آب به‌فرمان خدا و از عالم نور برای حیات و زندگی به‌زمین فرستاده شده‌است. منداییان را که محل زندگی‌شان نزدیک رودخانه کارون است، می‌توان صبح زود و پیش از غروب آفتاب با لباس‌های خاص سفید رنگ، زیر پل سفید و روبه‌روی کارخانه قدیم سیلوی اهواز ملاقات کرد، در حالی‌که به‌شیوه خودشان وضو گرفته و نماز می‌خوانند. آن‌ها را در اهواز به‌نام «صبی» می‌شناسند. بیشتر جمعیت‌شان در حرفه نقره‌کاری و میناکاری و زرگری فعالیت دارند.

دکتر مسعود فروزنده، نویسنده کتاب «ایران سرزمین صلح ادیان» در کتابش درباره منداییان چنین می‌نویسد: «قوم صابئین مندایی پیروان حضرت یحیی هستند که نزدیک به هزار و ۹۵۰ سال پیش به‌دلیل اذیت و آزار برخی از اهالی شهر قدس به‌سوی رودخانه فرات مهاجرت و در شهرهای بغداد، بصره، عماره، خرمشهر، هویزه، شوشتر و اهواز مستقر شدند. صابئین اگرچه در قانون اساسی جمهوری اسلامی جزو چهار دین پذیرفته شده نیست، اما بنا به‌فتوای رهبری آن‌ها برای برگزاری آیین خود آزاد هستند.

منداییان، در ازدواج و ایجاد رابطه خونی با دیگر ادیان سخت‌گیر هستند.[3]

کلید واژه: ازدواج صابئین مندایی، نماز صابئین مندایی، صابئین مندایی در ایران

[1]. ابن ندیم، محمدبن اسحاق، الفهرست، ترجمه: تجدد، محمدرضا، ص 606.

[2]. این ادعا درست نیست؛ جون با توجه به مطالبی که در ذیل مطلبشان نقل کردند که «مرد یا زن در دین ما به‌دو دلیل می‌تواند متارکه کند، یکی به‌دلیل دروغی که زندگی را تحت تأثیر قرار دهد و بنیان آن‌را به‌هم بزند و دیگری خیانت در زناشویی است که گناهانی نابخشودنی است». پس عبارت «ما کلمه‌ای به‌نام طلاق نداریم»، صحیح نمی‌باشد.

[3]. بخشی از مطالبی که گنزورا چحیلی، رهبر دینی صابئین مندایی ایران در مصاحبه‌ای بیان داشته است، سایت ایسنا.