شیخ مرتضی انصاری از نگاه دیگران

با توجه با جایگاه رفیع علمی و اخلاقی شیخ انصاری، بزرگان عصر وی توصیفاتی از ایشان ارائه کردند که برخی از آن‌ها اشاره می‌شود.

۱. علامه نوری: خداوند بر جابر بن عبدالله انصاری تفضّل نمود و از صُلب او، مردی برون آورد که ملت و دین را به علم و زهد و عبادت و کیاست یاری کرد و علمای گذشته به رتبه او نرسیدند و رجال علم بعد از او هم به آن رتبه و مقام نخواهند رسید.[1]

۲. علامه کاشف‌الغطاء – استاد شیخ -: «به خدا سوگند! او مجتهد علی‌الاطلاق است» و در شأن وی به شیخ جعفر شوشتری می‌گوید: «هر چیزی در هنگام شنیدن بیش از دیدن جلوه می‌کند، به جز شیخ مرتضی که دیدنش از شنیدن وصف او عظیم‌تر و والاتر است».[2]

۳. میرزا حبیب‌الله رشتی: «شیخ سه چیز ممتاز داشت: علم، سیاست، زهد. سیاست را به حاج میرزا محمدحسن شیرازی و علم را به من داد و زهد را با خود به قبر برد.»[3]

4. ملا احمد نراقی: «بهره‌ای که من از این جوان بردم، بیش از بهره‌ای بود که او از من برد. در سفرهای گوناگون بیش از پنجاه مجتهد مسلّم دیدم که هیچ‌یک مانند شیخ مرتضی نبودند».[4]

۵. آیت الله‌ العظمی سید موسی شبیری زنجانی: «شیخ در حوزه‌های علمیه به عنوان فقیهی زاهد و عالمی وارسته و اصولی نوآور شناخته شده‌است تا آن‌جا که در میان متأخران، لقب شیخ مطلق و مؤسس و خاتم‌الفقهاء و المجتهدین ویژه اوست و در شأن او گفته‌اند: «هو تالِی العصمةِ علماً و عَمَلاً؛ او از نظر علم و عمل بعد از معصوم قرار دارد».[5]

[1] . عراقی میثمی، محمود، زندگانی و شخصیت شیخ انصاری، ص ۹۸.

[2]. مهاجر، محسن،‌ اندیشه‌های سیاسی شیخ انصاری، ص ۵.

[3]. زندگانی و شخصیت شیخ انصاری، ص ۲۶۲.

[4]. همان، ص ۹۱.

[5]. شبیری زنجانی، سید موسی، ابعاد شخصیت شیخ انصاری، ص ۱۵.