شیخ جعفر کاشف الغطاء و مبارزه با اخباری‌ها

در روزگار کاشف الغطاء برخورد علمی سختی میان عالمان اصولی و اخباری شیعی پدید آمده‌بود و هریک از آن دو طایفه می‌کوشید نظر خود را اثبات و نظر مخالف را رد کند. شیخ جعفر که از تربیت‌یافتگان مکتب اصولی وحید بهبهانی و طرفدار اجتهاد و استنباط بود و از به‌کارگیری عقل و استدلال در درک عقاید و احکام شرعی دفاع می‌کرد، به دفاع از علم اصول برخاست.

برخورد شدید شیخ جعفر با شیخ محمد بن عبدالنّبی نیشابوری (م ۱۲۳۲ق) معروف به میرزا محمد اخباری عالم اخباری، مشهور بود که بر اثر آن، میرزا محمد احساس خطر کرد و به ایران آمد و به فتحعلی شاه پناه برد. شیخ جعفر نخست کتابی با عنوان کشف الغطاء عن معایب میرزا محمد عدوّالعلماء در رد آرای او نوشت و آن را برای شاه ایران فرستاد.[1] و آن‌گاه خود به ایران آمد و کاری کرد که شاه قاجار شیخ محمد را از خود راند.[2]

وی سپس ضمن سفر به اصفهان کتاب دیگری به نام الحق المبین برای فرزند خود شیخ علی نوشت و باز هم نظریات اخباریان را رد و محکوم کرد.[3] میرزا محمد اخباری نیز کتابی با عنوان الصیحة بالحق در ردّ کتاب یاد شده تألیف کرد.[4]

[1]. تهرانی، آقابزرگ، الذریعه الی تصانیف الشیعه ، ج ۴۵، ص ۱۸؛ خوانساری، روضات الجنات، ج ۲، ص ۲۰۴.

[2]. تهرانی، آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعه، قرن ۱۳ و ۱۴، ص۲۵۰.

[3]. الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج ۷، ص ۳۷.

[4]. آهمان، ص ۳۸؛ ویکی شیعه.