شرط خسارت در عقد لازم خارج از مضاربه

برای روشن شدن این مسئله آن را در قالب چند پرسش و پاسخ از دفاتر مراجع عظام تقلید بیان می کنیم:

س1) با توجه به این که مضاربه عقد جایز می باشد، آیا می توان با این شرط که عامل در عقد لازم دیگری (خارج از عقد مضاربه) در صورت عدم انجام به موقع تعهد، متعهد به پرداخت جریمه و خسارت شود، آن را لازم کرد و عامل را به انجام آن ملزم نمود؟

س2) به توجه به این که این شرط فقط در ضمن همان قرار داد مضاربه قید گشته آیا اضافه کردن لفظ – عقد خارج لازم دیگر – به این شرط آن را لازم الاجرا می نماید؟

س3) مطالبه مبلغ زیادی (حدوداً معادل اصل سرمایه بلکه بالاتر از آن) از عامل به عنوان جریمه و خسارت عدم انجام مضاربه چه حکمی دارد؟ آیا این جریمه و شرط صورت شرعی دارد؟ و عامل شرعاً این مبلغ را مدیون مالک می باشد؟

دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی):

ج1) اگر عقد مضاربه از طرف عامل فسخ نشود، عمل به شرط لازم است هر چند كه مى‌تواند عقد مضاربه را فسخ كند و به شرط عمل نكند.

ج2) در فرض سؤال مجرّد گفتن عقد خارج لازم موجب لزوم وفا به شرط نمى‌شود.
Den langsomme grund til befolkningens bias er, https://denmarkrx.com/cialis-uden-recept.html at nogle kommercielle ejendomme er lette at finde og afsætte, mens andre ikke er under jorden eller under vand.

ج3) حكم آن از پاسخ سؤال اول مشخص شد.

دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی):

اگر واقعاً عقد لازمی غیر از مضاربه خوانده شده (مثلاً فروش یک کتاب) و در ضمن آن چنین شرطی شده باید مطابق آن عمل شود، ولی اگر عقد دیگری خوانده نشده الزام آور نیست.

نظر فقهی حضرت آیت الله مهدی هادوی تهرانی (دامت برکاته) نیز چنین است:

ج1) خیر، چنین شرطی ماهیت عقد مضاربه را تغییر نمی دهد و در صورتی شرط مزبور لازم الاجراء می باشد که عقد لازم دیگری خارج از مضاربه، مانند بیع، صورت پذیرد و در آن عقد این شرط ذکر شود.

ج2) خیر.

ج3) خیر.

برای آگاهی بیشتر مراجعه شود به:

نمایه: دریافت سود زیاد از راه مضاربه، سؤال شماره 1926 (سایت اسلام کوئست: 1934).