شخصیت ها و گروه های درگیر در جنگ جمل

از جمله عناصر درگیر در واقعه جمل که از شروع کنندگان جنگ به شمار می رفتند، افرادی بودند که سال ها پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) را همراهی نموده و سوابق درخشانی را برای خود ثبت کردند. برای معرفی اشخاص درگیر در این واقعه می توان افراد معروفی را به این شرح نام برد:

عایشه دختر ابوبکر، طلحi فرزند عبید الله،‌ زبیر فرزند عوام، محمد فرزند طلحه، عبد الله فرزند زبیر، عبد الله فرزند حزام خویلد، کعب فرزند سور، عبد الرحمن فرزند عتاب بن اسید، عبد الرحمن فرزند حارث بن هشام، مجاشع فرزند مسعود، عمرو فرزند یثربی، قیس فرزند عبد الله بن عامر، عبد الله خلف خزاعی، عبد الرحمن فرزند جابر راسبی،‌ ربیع فرزند زیاد حارثی، عبد الله فرزند مالک.

هم چنین قبایلی که به صورت کامل یا بخشی از آنان در همین جبهه قرار گرفتند عبارت بودند از:

قریش، کنانه، قیش، تیم الرباب،‌ خزاعه، قضاعه، مذحج، ربیعه، ثقیف و دیگر خاندان های قیس. این قبایل به سر کردگی افرادی که نام آن ها ذکر شد به همراه عموم مردم بصره طرف باطل، جنگ جمل را تشکیل می‌دادند.

اما در طرف مقابل این توطئه، امیر المؤمنین علی (علیه السلام) و افرادی بودند که برای پشتیبانی ایشان به میدان آمده‌بودند، معروف‌ترین این افراد عبارت بودند از:

امام حسن فرزند حضرت علی (علیهما السلام)، عمار فرزند یاسر، هاشم فرزند عتبة بن ابى وقاص، زیاد فرزند نضر حارثی، عدی فرزند حاتم، سعد فرزند مسعود ثقفی (عموی مختار ثقفی)، حجر فرزند عدی کندی، مخنف فرزند سلیم ازدی، محدوج ذهلی، عبد الله فرزند عباس، جندب فرزند زهیر ازدی.

هم‌چنین از قبایلی که امیر المؤمنین را در میدان جنگ به صورت کامل یا بخشی از آن یاری کردند؛ عبارت بودند از: حمیر، همدان، مذحج، طی، قیس، عبس، ذبیان، کنده، حضرموت، قضاعه، ازد، بجیله، خثعم، خزاعه، بکر، تغلب، ربیعه، قریش، انصار و دیگر مردم حجاز.[1]

[1]. ر ک، دینوری، احمد بن داود، اخبار الطوال، ترجمه مهدوى دامغانى، محمود، ص 184.