کپی شد
شخصیت‌ها و گروه‌های درگیر در جنگ بدر
در هر واقعه ای که به وقوع می‌پیوندد، به طور طبیعی اشخاص و گاهی گروه‌ها و گاهی، هم اشخاص و هم گروه‌ها همزمان با یکدیگر در یک واقعه دخیل هستند. واقعه جنگ بدر هم از این امر مستثنی نیست. در این جنگ، گروه‌ها و شخصیت‌های متعددی درگیر بوده‌اند. در این مقال کوتاه برآن هستیم که برخی از گروه‌ها و شخصیت‌های درگیر این غزوه را معرفی کنیم. اکنون به گروه‌ها و شخصیت های درگیر در این جنگ اشاره می‌شود:
قبل از جنگ بدر، پيامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) با ياران خود مشورت كرد كه بجنگند يا در پى كاروان تجارتی باشند؟ برخی از افراد مطالبی را از روی ترس بیان داشتند، ولی مقداد برخاست و گفت: اى رسول خدا درست است كه اينان قريش‌اند و با تكبّر خود آمده‌اند، امّا ما به تو ايمان آورده و ترا تصديق كردهايم و شهادت مى‌دهيم كه آنچه تو آورده‌اى، از نزد خداوند و حقّ است. به خدا قسم، اگر ما را فرمان دهى كه در ميان آتش رفته يا خود را بر خار مغيلان زده، مى رويم و پروا نمى كنيم. ما آنچه را كه بنى اسرائيل به موسى گفتند كه تو و پروردگارت برويد و نبرد كنيد، ما همين جا نشسته‌ايم، ما نخواهيم گفت. بلكه ما مى‌گوييم: تو و پروردگارت رهسپار شويد و نبرد كنيد كه ما هم همراه شما نبرد مى كنيم. به خدا قسم كه در راست و چپ و پيشاپيش تو خواهيم جنگيد و اگر به دريا وارد شوى، همراه تو خواهيم آمد و اگر ما را تا نواحى حبشه ببرى، با تو خواهيم آمد. در این هنگام رنگ رخساره پيامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) از شنيدن سخنان مقداد برافروخته شد و برق شادى در نگاهش نمايان گرديد، چنان كه آشكارا خنديد و او را دعا كرد.[1]
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) باز از مردم نظر خواست و گويا قصد وى انصار بود، چراکه هم جمعيتشان بيشتر بود و هم بيم داشت كه مبادا انصار فكر كنند كه اگر در مدينه مسئله‌اى پيش آيد، بر آنان است كه از پيامبر دفاع كنند، امّا در خارج مدينه چنين مسئوليتى ندارند. چنان كه در پيمان عقبه پذيرفته بودند. سپس سعد بن معاذ برخاست و گفت: پدر و مادرم فدايت يا رسول اللّه؛ گويا به ما نظر دارى؟ گفت: آرى، سعد گفت: گمان مى‌‌كنم كه براى كارى بيرون آمدى و اكنون به كار ديگرى مأمور شده‌‌اى. فرمود: بلى. سعد گفت: يا رسول اللّه؛ پدر و مادرم فداى تو. ما به تو ايمان آورده‌‌ايم و تو را تصديق كردهايم و شهادت داده‌‌ايم كه آنچه آورده‌اى حق و از جانب خداوند است. پس هرچه خواهى فرمان بده كه ما اطاعت مى‌‌كنيم … . به خدا قسم، اگر به ما فرمان دهى كه به دريا فرو رويم، با تو فرو خواهيم رفت. باشد كه خداوند چشم تو را به ديدن فداكارى ما روشن كند. پس ما را به نام خدا رهسپار ساز. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) شادمان شد و دستور حركت داد. سپس فرمود: به‌خدا قسم هم اكنون گويى به كشتارگاه ابو جهل بن هشام، عتبة بن ربيعه، شيبه و …، مى نگرم. سپس حركت كرد تا در بدر فرود آمد.[2]
بنابر گزارش تاریخ، به دستور پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) (در منطقه بدر) چند نفر از جمله حضرت علی (علیه السلام) را برای کسب خبر به سوی چاهی که در نزدیک آنان بود، فرستاد. آنان با ساقیان قریش برخورد و دو تن از آنان را اسیر کردند. پس از بازجویی معلوم شد که سپاه قریش با شمار ۹۰۰ تا ۱۰۰۰ نفری که اغلب بزرگان قریش را همراه دارد، در پشت تپه‌های شنی منطقه اردو زده‌اند. پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله) فرمود: مکه جگرگوشه‌های خود را به سوی شما روانه کرده است.[3]
از عباراتی که در فوق گذشت، معلوم می‌شود غیر از پیامبر اکرم و علی (علیهما‌السلام)، شخصیت‌های دیگری؛ مانند مقداد، سعد معاذ و … گروه‌های مهاجران و انصار از مدینه درگیر جنگ بدر بوده‌اند. از طرفی از جانب دشمنان اسلام نیز قبیله قریش و همچنین از اعتراف اسیران و سخنان شریف پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) به دست می‌آید که مردم مکه عموما و بزرگان مکه خصوصا در این غزوه درگیر بوده‌اند.
از جمله شخصیت‌های کفار و قریش نیز افرادی مانند؛ ابو جهل بن هشام، عتبة بن ربيعه، شيبه و تعداد زیادی از رؤسای قبیله قریش در این غزوه دخالت داشته‌اند.
[1]. واقدى، محمد بن عمر، كتاب المغازى، تحقيق: جونس، مارسدن، ج 1، ص 48.
[2]. سيوطى، جلال الدين، الدر المنثور فى تفسير المأثور، ج 3، ص 166.
[3]. ابن هشام، عبدالملك بن هشام، السيرة النبوية، تحقيق: السقا، مصطفى و الأبيارى، ابراهيم و شلبى، عبدالحفيظ، ج 1، ص 616.