سلفیه و جمود بر نقل

یکی دیگر از ویژگی‌های سلفیان عبارت است از: تأکید بر نقل و تضعیف عقل

سلفیان، نقل (قرآن و احادیث) را بر عقل ترجیح می‌دهند. به‌نظر ابن‌تیمیه پیشوای سلفیان، جز قرآن و سنت راهی برای شناخت آموزه‌های دینی از جمله عقاید و احکام ‌وجود ندارد. او معتقد است که استدلا‌ل‌های عقلی به‌صورت مستقل اعتبار ندارند و نقش آن‌ها تنها تصدیق و اعتراف به محتوای متون دینی و تقویت آن‌ها است.[1]

در حالی که کتاب و سنتی که سلفی‌ها آن‌ها را منبع فکری خود می‌دانند، نسبت به عقل بسیار تأکید می‌کنند. واژه «عقل» در قرآن ۴۹ بار آمده‌است و واژه‌های «نُهی» و «لُبّ»، در موارد زیادی به‌کار رفته است. ما خدا و رسالت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) را با عقل شناخته‌ایم. چگونه این خلف صالح به «سلف صالح» نسبت می‌دهد که بهره‌گیری از عقل، کار «عقل‌گرایان» است و «عقل‌گرایان» جایگاهی در میان مسلمانان ندارند؟! آنان توجه ندارند که کنار نهادن خرد و بی‌اعتنایی به آن سبب می‌شود که اصل دین متزلزل شود. اساس دین که همان شناخت خدا و شناخت انبیا و آخرین پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) است، تنها با کتاب و سنت، انجام نمی‌شود. حتی قرآن مجید، «توحید در خالقیت و ربوبیت» را با قانون خرد ثابت می‌کند و می‌فرماید: «لو کان فیهما آلههٌ الا اللهُ لفسدتا»؛[2] «اگر در آسمان و زمین، خدایانی جز الله وجود داشتند، آن دو تباه و نابود می‌شدند».[3]

[1]. ابوزهره، محمد، تاریخ المذاهب الاسلامیه، دارالفکرالعربی، ص ۵۲۹.

[2]. انبیاء، ۲۲.

[3]. سایت ویکی فقه.