سقط جنین و پرداخت دیه

امروزه سقط جنین در بسیاری از کشورهای دنیا امری رواج یافته است که با امکانات پزشکی عوارض آن را نیز تا حد زیادی کاهش داده اند، اما دین مبین اسلام به دلیل اهمیت فوق العاده به جان انسان و برای بقاء نوع بشر این واقعه را محکوم کرده و آن را گناهی واضح دانسته و پیرامون سقط جنین بعد و قبل از دمیدن روح در آن نظرات دیگری نظیر پرداخت دیه و امثالهم بر خلاف عرف رایج در دنیا ارائه داده است که این نظرات را می توان از لابلای فتاوای مراجع تقلید شیعه فهمید. در بارۀ این مساله به فتاوای آیات عظام سیستانی و صافی گلپایگانی اشاره می نماییم:

دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):

انداختن حَمْل پس از انعقاد نطفه ، جايز نيست ، مگر اين كه باقى ماندن حمل براى مادر ضرر جانى داشته باشد ، يا مستلزم حرج شديدى باشد كه معمولاً تحمل نمى‏شود ، كه در اين صورت قبل از دميدن روح و جان گرفتن جنين اسقاط آن جايز است ، و بعد از آن مطلقاً جايز نيست . و اگر مادر حمل خود را بياندازد ، ديه آن بر مادر واجب است ، و بايد آن را به پدر يا ديگر ورثه‏اش بپردازد . و اگر پدر حمل را بياندازد ، ديه‏اش بر او واجب است ، و بايد آن را به مادر بپردازد . و اگر مباشر اسقاط پزشک باشد ديه بر او واجب است ، مگر اينكه وارث ببخشد ، هر چند اسقاط جنين به درخواست پدر و مادر باشد . و كافى است در ديه جنين پس از جان گرفتن آن پرداختن پنج هزار و دويست و پنجاه مثقال نقره ، اگر جنين پسر باشد ، و نصف اين مقدار اگر دختر باشد . و ـ بنابر احتياط واجب ـ ديه جنينى كه در رحم بميرد نيز همين مقدار است . و اگر جنين جان نداشته باشد در صورتى كه نطفه باشد كافى است در ديه آن يكصد و پنج مثقال نقره و اگر خون بسته باشد دويست و ده مثقال ، و اگر گوشت باشد سيصد و پانزده مثقال ، و اگر استخوان داشته باشد چهارصد و بيست مثقال ، و اگر اعضا و جوارحش كامل باشند پانصد و بيست و پنج مثقال . و ـ بنابر احتياط واجب ـ فرقى بين پسر و دختر در فرض جان نداشتن نيست .و دمیده شدن روح در نطفه در ماه چهارم است مگر اینکه توسط دستگاه های جدید غیر از آن ثابت گردد.

دفتر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

کشتن جنین مطلقا حرام است و دیه دارد که به وارث او در صورتی که سبب سقط نباشند می رسد و چنانچه ولوج روح هم شده باشد(جنین روح داشته باشد) کفاره هم دارد ولی تا زنده به دنیا نیامده باشد مطلقاً قصاص ندارد.