سرزمین مکه مدفن بسیاری از بزرگان و مشاهیر

شهر مکه بسیاری از بزرگان، از چهره‌های برجسته و ممتاز از اجداد و اصحاب رسول خدا (صلی الله علیه و آله)، علما و تابعین را در برگرفته و در خود مدفون ساخته‌است، اما در میان یکی از مکان‌هایی که در شهر مکه بیشترین تعداد از شخصیت‌های برجسته را در خود جای داده، قبرستان مَعْلاة است.

این گورستان که به نام‌های مَعْلاة، مقبرةالمَعْلاة و جَنّةالمَعْلاة و مقبره قریش یا مقبره بنی هاشم نیز شهرت دارد، در دامنه کوهی به نام حَجون قرار داشته و امروزه در شمال شرقی مکه و بر سر دو راهی منتهی به مسجدالحرام و کوه حجون واقع است. این قبرستان که در میان ایرانیان به قبرستان ابوطالب شهرت یافته، قبرستانی کهن است که به‌دلیل در آغوش گرفتن بسیاری از شخصیت‌های برجسته و ممتاز از اجداد و اصحاب رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و هم‌چنین دانشمندان و …، پس از قبرستان بقیع، قبرستانی مورد توجه و اعتنای مسلمانان بوده و از زیارت‌گاه‌های عمومی زائرانِ خانه خدا به‌شمار می‌آید. البته شخصیت‌های منفی مشهوری نیز در این مکان دفن هستند.

در این نوشتار کوتاه به اسامی برخی از بزرگان و مشاهیر دفن شده در این قبرستان اشاره می‌شود:

1. قُصَی بن کلاب، جد چهارم پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله): او نخستین کسی بود که در دامنه کوه حجون به‌خاک سپرده شد.
2. عبدمناف: جد سوم پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله).
3. هاشم جد دوم پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله).
4. حضرت عبدالمطّلب (علیه‌السلام) که یکی از چهره‌های مهم بنی‌هاشم و جدّ پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) است. او از افراد بسیار با شخصیت شهر مکه بود که میان عرب‌ها نفوذی فراوان داشت.
5. حضرت ابوطالب (علیه‌السلام) فرزند عبدالمطّلب، عموی رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و پدر بزرگوار امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) است.
6. حضرت خدیجه (سلام الله علیها) دیگر چهره درخشان مدفون در قبرستان ابوطالب است. او والاترین همسر پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) و بانویی فداکار و ایثارگر بود. وی نخستین زنی است که به‌رسول خدا (صلی الله علیه و آله) ایمان آورد.

از دیگر مشاهیر و مدفونان در این قبرستان می‌توان افراد به ذیل اشاره کرد:

1. سید زین العابدین کاشانی؛ او از بانیان تجدید بنای کعبه در سال 1039 هجری قمری است.
2. شیخ علی کرمانی.
3. خواجه فُضَیل بن عیاض عارف قرن دوم.
4. شیخ اسماعیل شیروانی.
5. عبدالله بن عمر بن خطاب.
6. منصور؛ دومین خلیفه خون‌خوار عباسی.

هم‌چنین گروهی از سادات، به‌ویژه سادات حسنی در این قبرستان دفن هستند.[1]

[1]. برگرفته از سایت ویکی شیعه.