سجده حضرت یعقوب (علیه السلام) برای حضرت یوسف (علیه السلام)

در سوره حضرت يوسف (علیه السلام) در داستان ملاقات پدر و مادر و برادران آن حضرت با او چنين مى‏‌خوانيم: «وَ رَفَعَ أَبَوَيْهِ عَلَى الْعَرْشِ وَ خَرُّوا لَهُ سُجَّداً»،[1] «و پدر و مادر خود را بر تخت نشاند و همگى به خاطر او به سجده افتادند».

روشن است كه سجده‌كردن حضرت يعقوب (علیه السلام) در برابر حضرت يوسف (علیه السلام) به معناى پرستش نبود، بلكه برای تعظيم او بود، همان‌طور که سجده فرشتگان براى حضرت آدم (علیه السلام) نيز از باب خضوع و تعظيم بود. آن‌چه مخصوص خداست، عبادت و پرستش است، ولی خضوع و تعظیم مخصوص خداوند نيست و خضوع در برابر کسانی که شایسته تعظیم و احترام اند؛ مانند پدر و مادر و معلّم و اوليای خدا نه تنها اشكالى ندارد، بلكه مطلوب هم هست.[2]

تفسير قمى به سندى روايت نموده كه يحيى بن اكثم می‌گوید: موسى بن محمد بن علي بن موسى، چند مسأله از امام ابى الحسن على الهادى (علیه السلام) سؤال نمود از جمله آن‌که آيا يعقوب و فرزندان او براى يوسف سجده نمودند و حال آن‌كه پيامبر بودند؟ امام (علیه السلام) پاسخ فرمود: اما سجده يعقوب (عليه السلام) و فرزندان او براى يوسف (عليه السّلام) نبود، بلكه به منظور اطاعت و سپاس از پروردگار و تحيت به يوسف بود؛ مانند سجده فرشتگان بر آدم (عليه السلام) كه به منظور طاعت پروردگار و بزرگداشت آن حضرت بود؛ از اين‌جهت يعقوب (علیه السلام) و فرزندانش، و يوسف (علیه السلام) نيز به همراه آنها به منظور شكر و سپاس از نعمت پروردگار كه پس از سال‌ها جدائى و فراق به ملاقات هم نائل آمدند، به سجده افتادند.[3]

[1]. يوسف، 100.

[2]. جعفرى، يعقوب، کوثر، ج ‏1، ص 128.

[3]. قمی، علی بن ابراهیم، تفسير القمي، تحقيق: موسوى جزايری، سيد طيب، ج ‏1، ص 357.