searchicon

کپی شد

زکات مستحبی

زکات در چند چیز مستحب است، که به دو مورد از آن اشاره می شود:

1. اسب مادیان (ماده) که پرداخت  زکات آن این گونه است:

زكات هر اسب مادیان در سال  دو دینار طلا است و اگر پدر و مادرش هر دو اصيل نباشند يك دینار است.

این موضوع در کتب روایی و فقهی بیان شده است[1]، زکات اسب مادیان مستحب است؛ همان طور که در حدیثی امام علی (ع) برای زکات هر اسب مادیان نصاب دو دینار قرار داد.[2]

این که امام علی (ع) برای اسب زکات قرار داده اند می تواند از باب حکم حکومتی باشد که مخصوص زمان ایشان است[3]، این احتمال با عدم بیان وجوب زکات بر اسب توسط امامان متأخر می تواند تأیید شود.

2. برخی دیگر از اشیاء:

الف: هر چيزی كه از زمين برويد و به كيل و وزن در آيد؛ مثل برنج، نخود، عدس، ماش و مانند آن و نصاب آن به طريق نصاب گندم و جو و خرما و مويز است، امّا زکات سبزی ها و خربزه و خيار و مانند آن، مستحب نيست.

ب: املاكی مانند باغ و كاروانسرا و دكان و مانند آنها كه غرض از آن طلب نماء و كرايه دادن آن باشد.[4] و هم چنین زکات مال التجارة که برخی از فقهاء قائل به استحباب آن هستند.[5]

درباره این موارد، روایاتی هم وجود دارد که مثلاً بر استحباب زکات در هر چیزی که از زمین بروید و قابل کیل و وزن باشد، دلالت دارد، مگر در سبزیجات و مانند آن.[6]


[1]. حلّى، حسن بن يوسف، تذکرة الفقهاء، ج 5، ص 231 و 232، چاپ اول، مؤسسه آل البيت (ع)، قم. مانند این روایت:«زرارة قال للصادق (ع): هل في البغال شي‏ء؟ قال: «لا» فقلت: فكيف صار على الخيل و لم يصر على البغال؟ فقال: «لأنّ البغال لا تلقح، و الخيل الإناث ينتجن، و ليس على الخيل الذكور شي‏ء» قال، قلت: هل على الفرس و البعير يكون للرجل يركبها شي‏ء؟ فقال: «لا، ليس على ما يعلف شي‏ء، إنّما الصدقة على السائمة المرسلة في مرجها عامها الذي يقتنيها فيه الرجل، فأمّا ما سوى ذلك فليس فيه شي‏ء» كلينى، ابو جعفر محمد بن يعقوب، الکافی، ج3، ص 530، چاپ چهارم، دار الكتب الإسلامية، تهران، 1407،ق.

[2]. کلینی، کافی، ج3، ص 530:«عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ حَرِيزٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ وَ زُرَارَةَ عَنْهُمَا جَمِيعاً (ع) قَالا وَضَعَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع) عَلَى الْخَيْلِ الْعِتَاقِ الرَّاعِيَةِ فِي كُلِّ فَرَسٍ فِي كُلِّ عَامٍ دِينَارَيْنِ وَ جَعَلَ عَلَى الْبَرَاذِينِ دِينَاراً».

[3]. مطهری، مرتضی، اسلام و مقتضیات زمان،

[4]. همان؛ محقق حلّي، نجم الدين جعفر بن حسن،‏ شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام، ج 1، ص 130، چاپ دوم، مؤسسه إسماعيليان، قم، ، 1408، ق؛ خوئی، سید ابوالقاسم، منهاج الصالحين، ج‏1، ص 29‏، چاپ 28، نشر مدينة العلم، قم، 1410.

[5]. توضیح المسائل (المحشی للامام الخمینی)، ج 2، ص 107، م 1853؛ الغایة القصوی فی ترجمة العروة الوثقی، ج 2، ص 199؛ شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام، ج 1، ص 130.

[6]. ر.ک: حرّ عاملى، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج 9، ص 61 – 64، چاپ اول، مؤسسه آل البيت (ع)، قم، 1409، ق: مانند این روایت:« كُلُّ مَا كِيلَ بِالصَّاعِ فَبَلَغَ الْأَوْسَاقَ فَعَلَيْهِ الزَّكَاةُ وَ قَالَ جَعَلَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) الصَّدَقَةَ فِي كُلِّ شَيْ‏ءٍ أَنْبَتَتِ الْأَرْضُ إِلَّا مَا كَانَ فِي الْخُضَرِ وَ الْبُقُولِ وَ كُلَّ شَيْ‏ءٍ يَفْسُدُ مِنْ يَوْمِه».‏