زندگی نامه محمد بن عبدالله (نفس زکیه)

محمد بن عبدالله بن حسن بن حسن بن علی بن ابی طالب (علیه السلام) ملقب به «نفس زکیه» از نوادگان امام حسن مجتبی (علیه السلام) و نخستین قیام‌کننده از خاندان امیرالمؤمنین (علیه السلام)، علیه خلافت بنی عباس بود.

نظر به این‌که سلسله مادران محمد نفس زکیّه همه از قریش بودند وی را «صریح قریش» می نامیدند، در سلسله نسب او مطلقا کنیزی وجود نداشته و مادران او همه از دختران آزادۀ قریش بودند.[1]

خانواده‌اش وی را مهدی اهل بیت (علیهم السلام) می نامیدند و عقیده داشتند که مهدی موعود همین محمد است. نفس زکیه در زمان خود از نظر علم و حفظ قرآن و فقه و شجاعت و سخاوت و استقامت سرآمد هم‌ردیفان خود بود. در هرفضیلتی به‌نام او مثل می زدند تا آنجا که تصور می‌کردند بدون شک مهدی موعود کسی جز او نیست. به همین جهت نام او به‌عنوان مهدی شهرت یافت. آل هاشم عموما از فرزندان ابی طالب و بنی عباس با او بیعت کردند. ولی امام صادق (علیه السلام) در پاسخ به تقاضای بیعت با محمد، فرموده بود: این مرد به خلافت نخواهد رسید، بلکه عروس سلطنت با آل عباس هم آغوش می‌شود . عبدالله بن الحسن؛ پدر محمد در مقابل این سخن امام، می گفت: تو از روی حسادت این چنین سخن می گویی.[2]

[1]. اصفهانى، على بن الحسين، مقاتل الطالبيين، تحقيق: صقر، سيد احمد، ص 206 و 207.

[2]. همان، ص 186.