روابط بنی اسرائیل با سایر اقوام

یکی از مواردی که در ارتباط قوم بنی اسرائیل با سایر اقوام و ملل، قطعی و محرز است، رابطه خود برتر بینی بنی اسرائیل نسبت به سایر اقوام و ملل است. از ادبیات مکتوب یهودیت بر می آید که در طول تاریخِ این دین، همیشه گونه ای از این اندیشه وجود داشته که بنی اسرائیل (یهود)، قوم برگزیده خداوند است و از جهاتی بر دیگر اقوام و ملل برتری دارد. اعتقاد بر این بوده است که این اندیشه در اصلی ترین بخش متون مقدس یهودی؛ یعنی کتاب تورات ریشه دارد.[1] برخی از یهودیان به نژادپرستی روی آورده این اعتقاد را به کتاب مقدس مستند ساختند.

ریشه های این اندیشه عبارتند از:

الف) قوم برگزیده عهد قدیم: در کتاب تورات، (که در سنت یهودی به شخص حضرت موسی منسوب است) فقراتی آمده که جایگاه ویژه قوم بنی اسرائیل را نشان می دهد. طبق سخن عهد قدیم، برنامه خدا این بوده که از نسل ابراهیم (علیه السلام)  قومی به وجود آورد و به آن قوم جایگاهی ویژه دهد: «خداوند می فرماید: به ذات خود قسم خورده ام که چون مرا ملاقات کردی و …، تو را چنان برکت دهم که نسل تو … موجب برکت همه قوم های جهان خواهد گشت».[2]

ب) برداشت نژادپرستانه: در طول تاریخ، یهودیت برداشت های متفاوتی از اندیشه قوم برگزیده داشته است. افراطی ترین برداشت از این اندیشه، برداشت صهیونیست های یهودی است. مطابق این برداشت، قوم اسرائیل برتر و بالاتر از اقوام دیگر و در واقع از جنس دیگری است.[3]

درباره اصل و منشأ نژادپرستی نظریه های مختلفی ارائه‌شده که برخی از این قرار است:

1. نظریه مدافعان نژادپرستی: بی تردید کسانی که بنی اسرائیل را قوم برتر می دانند نظریه خود را به عهد قدیم و نیز کتاب تلمود[4] مستند می سازند. گفته می شود در گذشته و از قرون وسطا این نظریه پیروانی داشته است.

2. نظریه منشاء تلمودی: بنابراین نظریه، منشأ نژادپرستی به تلمود و به ویژه تفسیری که از آن در قرون وسطا توسط افرادی چون موسی بن میمون (پزشک و فیلسوف یهودی 1135 – 1204 م) شده است، بر می‌گردد.[5]

دکتر اسرائیل شاهاک (استاد دانشگاه بحرانی بیت المقدس و رئیس جامعه حقوق بشر اسرائیل) مجموعه تلمود را در بردارنده مطالبی نژادپرستانه می‌داند. این مجموعه که از اواسط قرن دوم میلادی تا قرن ششم به رشته تحریر در آمده‌است، مبنای دیگری برای نژاد پرستی یهود و اسرائیل قرار گرفته است.[6]